دکتر نوذر مرتضوی
در ایران، روز ۵ جمادی الاولی، مقارن با ولادت حضرت زینب (س)، روز پرستار انتخاب شده است. در تاریخ اسلام فداکاریها و مراقبتهای این بانوی مجاهد ثبت شده است. در سایر نقاط جهان روز ۱۲ ماه می، تاریخ تولد فلورانس نایتینگل را ـ که حرفۀ پرستاری مدرن را بنیانگذاری کرد و با بیخوابیها و تلاشهای شبانهروزی به درمان و تیمار مجروحان جنگی پرداخت و سرانجام رشته پرستاری را در مدرسه‌ای تأسیس نمود، روز پرستار می‌دانند.
بنابراین در همه کشورها و کشور ما، پرستاری به عنوان یک شغل مهم و قابل تقدیر مطرح است و در کشور ما ارج معنوی ویژه نیز دارد. شاید توضیح بیشتر در این خصوص تکراری باشد. اما نکته قابل تأمل این است که آیا شغلهایی که دارای اهمیت معنوی هستند، الزاما باید از نظر مادی جبران ناکافی داشته باشند؟ بطور خلاصه آیا صرف اهمیت معنوی این رشته به معنی فقیر بودن یک پرستار به لحاظ مادی خواهد بود.؟
شاید کمتر پرستاری به دنبال امیال دنیوی و کیسه زر به این رشته روی آورده باشد. اما این به این معنی نیست که تصمیم سازان جامعه جبران خدمات آنان را به لحاظ حقوق و دستمزد در سطح پایینی نگه دارند.
عدالت حکم می‌کند تا پرداخت‌های پرستاران متناسب با خدمات ارائه شده تنظیم گردد و پرستار نیز مانند سایر اقشار از حقوق مناسب بهره‌مند شوند.
یک راه‌حل طرح قاصدک بود. اینگونه طرح‌ها اگرچه ممکن است مشکلاتی در بر داشته باشند، اما حداقل با ایجاد تعرفه‌های مناسب برای هر خدمت نوید عدالت را برای پرستاران به ارمغان می‌آورند. بنابراین بیشتر از وعده‌ها نیاز است طرح‌هایی اجرایی و واقعی به انجام برسند. خود خدمات پرستاری نیز نیازمند رسیدگی و استانداردسازی است. شاید همه این مشکلات با هم مرتبط و به هم تنیده باشند.
اگر برای ده تخت دیالیز یک پرستار داشته باشیم، معنی آن فشار بی‌امان بر پرستار و افت کیفیت خدمات ارایه شده توسط وی است. از طرفی با این فشار کاری و عدم جبران حقوق و دستمزد مکفی، تعداد داوطلبان پرستاری را کاهش داده‌ایم. این سیکل معیوب می‌تواند ادامه پیدا کند و بد عاقبت‌تر هم بشود.
یکی از معضلات رشته پرستاری، مقایسه حقوق و دستمزد آنان با پزشکان است.
اگرچه این دو قشر در درمان بیماران همکارند ولی نوع خدمت‌رسانی آنها کاملاً متفاوت است و باید بهطور کلی جداگانه از نظر حقوق و دستمزد بررسی و اجرا شوند. در شرایط خاص و با فرمول‌های عادلانه جدید مشکلی نیست اگر یک پرستار از یک پزشک حقوق بیشتر هم دریافت کند. چرا که از فرمول‌های متفاوتی باید برای محاسبات دستمزدی بگذرد.
مقایسه کردن این دو شغل به نوعی ظلم کردن به هر دوی آن‌هاست و راکد گذاشتن اجرای عدالت دستمزدی در مورد آنان.
فراموش نکنیم که پرستاران می‌توانند در بسیاری از مواقع به کاهش هزینه‌های درمان و به طور کلی کاهش بیماری‌های غیر واگیر از طریق پیشگیری‌ها کمک نمایند. همینطور در خصوص سالمندان رکن اصلی مراقبت برعهده پرستاران خواهد بود. در دیالیز نیز پرستار دیالیز هم به لحاظ علمی و هم عملی درمان بیماران را به نحو موثری راهبری می‌کند . دیالیز بدون پرستار خبره معنای چندانی ندارد.
در عرصه بین المللی نیز پرستاران روز به روز اهمیت و جایگاه مهم‌تری را کسب می‌کنند و نیاز و تقاضای بیشتری برای به‌کارگیری دارند. بطوری که پرستاری جزو ۵ رشته اول دنیا خواهد بود.
اگر نگران نظام بهداشتی و آینده آن و همینطور سطح سلامت جامعه و ارتقای آن هستیم باید بیشتر به پرستاران بها دهیم و با ایجاد طرح‌های مثبت و سازنده و ایجاد استاندارد‌های عملی و مناسب زمینه خدمتیِ بهتری برای آنان فراهم نماییم.
