روز جهانی کلیه

  • اسفند ۱۳۹۸
  • دیدگاه غیر فعال شده است
اسفند 98

دکتر نوذر مرتضوی

اسفند 98

روز ۲۲ اسفند (۱۲ مارس) از سوی National Kidney Foundation به‏ عنوان روز جهانی کلیه در نظر گرفته شده است. تمرکز فعالیت‏های این سازمان در این روز بر روی بیماری مزمن کلیه است که ‏می‏تواند به صورت بالقوه به نارسایی پیشرفته کلیویESRD  تبدیل شود و بیماران تحت درمان نگهدارنده دیالیز یا پیوندی بوجود آیند. خسارات و مشکلاتی که این بیماری‏ها برای مردم و کشور‏ها ایجاد ‏می‏کنند بسیار بالا است. در جهان ۸۵۰ میلیون نفر به بیماری مزمن کلیه دچار هستند این یعنی از هر ده نفر یک نفر به این بیماری مبتلاست. بنظر ‏می‏رسد تا سال ۲۰۴۰ این بیماری‏ها پنجمین علت مرگ و میر باشند. هزینه‏های بالای این بیماری‏ها نیز فاجعه بار است. ۲ تا ۳ درصد هزینه‏های بهداشتی در کشور‏های ثروتمند صرف دیالیز و پیوند ‏می‏شود که خود کمتر از ۳ صدم درصد حمعیت این کشور‏ها را تشکیل ‏می‏دهند. در کشور‏های کمتر توسعه یافته خدمات ناکافی به این بیماران ارائه ‏می‏شود. اگر به موقع به این بیماران رسیدگی شود می‏توان از تبدیل آن به نارسایی کامل کلیه جلوگیری کرد یا بروز این مشکل را به تعویق انداخت. برای این کار تشخیص و درمان سریع لازم است پس سازماندهی‏ها و سیاست‏ها و غربالگری‏های کافی لازم است که در اغلب موارد وجود ندارند. موضوع مهم این است که همه افراد دنیا به این خدمات دسترسی داشته باشند نه فقط عده‏ای.

وزارت بهداشت ایران سال گذشته غربالگری مهمی‏برای فشار خون و دیابت انجام داد که مطمئناً اثرات آن در آینده به شکل مثبتی نمایان خواهد شد. اینگونه اقدامات در صورت ادامه ‏می‏تواند به کاهش بار این بیماری در کشور منجر شود.

شعار روز جهانی کلیه امسال مبنی بر ” از پیشگیری تا تشخیص و برابری مراقبت برای همه” گذاشته شده است. پیشگیری مرحله اول اقداماتی است که قبل از بروز بیماری انجام ‏می‏شود و پیشگیری مرحله سوم اقداماتی است که بعد از بروز علایم بیماری انجام ‏می‏شود و به منظور کاهش شدت و عواقب بیماری و سرعت پیشرفت آن است. پیشگیری مرحله سوم برای زمانی است که بیماری مستقر شده است اما سعی داریم بیماری عمیق‏تر نشود یا بیمار دیرتر تحت درمان نگهدارنده دیالیز قرار گیرد. در این مورد پیشگیری مرحله اول بیشتر کنترل بیماری‏های زمینه مانند فشار خون و دیابت است. و غربالگری و نحوه زندگی نقش اساسی دارد. پیشگیری‏های ثانویه همچنان بیشتر بر روی کنترل قند و افزایش فشار خون و کاهش دریافت نمک بیماران متمرکز است. در این بیماران سعی میشود غذاهای گیاهی به عنوان رژیم خوراکی تجویز شود. این نوع مراقبت، تمرکز شعار امثال است و به کاهش هزینه‏های اجتماع و عواقب کمتر برای بیمارن منجر خواهد شد.

در کشور ما مسئله مهم این است که بتوانیم اهمیت بیماری‏های کلیوی را در زمان ایجاد سایر بحران‏ها حفظ کنیم. اپید‏می‏ یک بیماری عفونی مانند کرونا ویروس یا آنفولانزاH1N1 یا هر موضوع اجتماعی- سیاسی نباید روی مراقبت‏ها و تفکرات ما در مورد بیماران خاص اثر بگذارد. همه بحران‏های فوق‏الذکر مقطعی و گذرا هستند، اما ۳۴ هزار بیمار تحت درمان نگهدانده دیالیز و چندصد هزار بیمار مزمن کلیوی همواره درگیر مشکل سلامتی خود هستند و کشور باید مراقبت‏های خود را بدون کم و کاست به انجام برساند.

خیل بحران‏های گذرا نباید مشکلات سلامت محور اصلی کشور را تحت شعاع قرار دهد. بنابراین ادامه درمان و پیشگیری بیماران کلیوی شامل محور‏های ذیل که اخیراً در جهان مورد تایید قرار گرفته است باید به طور مداوم مورد پیگیری آحاد مردم و مسئولین قرار گیرد.

 

  • تمرکز دوباره بر مراقبت‏های پایه و اولیه و آموزش‏های لازم برای مردم و تیم‏های درمانی چند تخصصه
  • ادغام برنامه‏های پیشگیرانه در برنامه‏های کشوری
  • همه دولت و همه جامعه درگیر سیاست‏های سلامت محور و همکاری‏های چند لایه و چند بخشی باشند و به ارتقای سلامت در بخش بیماری‏های کلیوی بپردازند

مطلب دیگر عدالت درمانی در برخورد با بیماران کلیوی است. این البته یک معضل جهانی است اما باید به یاد داشت که نباید بیمار تنگدست با بیمار متمول تقاوت چندانی از نظر دریافت خدمات درمانی کلیوی داشته باشند. به خصوص در مورد دریافت خدمات استاندارد و پایه شامل دیالیز و پیوند و ویزیت‏ها و غیره. اگر از عدالت درمانی مراقبت نکنیم بزودی با جامعه‏ای ناهمگن روبه‏رو ‏می‏شویم که حتی به جان بیمار تهی دست توجه نشود. از طرفی بیماران خاص که شرایط همراه سلامتی خاص دارند مثلا آنتی ژن مثبت دارند نباید برای یافتن ایزوله دیالیز دچار مشکل شوند و بایدد بتوانند در نزدیک‏ترین بخش دیالیز محل زندگی، خدمات خود را دریافت کنند.

نویسنده

قبلی «
بعدی »