مراقبت‌های لازم پس از پیوند کلیه (قسمت دوم)

واکسن‌ها
آیا تزریق واکسن پس از پیوند کلیه مضر است؟
واکسن‌ها باعث محافظت بدن در برابر عفونت می شوند اما بعضی از واکسن‌ها برای فردی که کلیۀ پیوندی دریافت کرده است، مناسب نیستند. به عنوان مثال، شما باید از دریافت «واکسن‌های زنده» خودداری کنید. بنا بر این، قبل از دریافت هرگونه واکسن، با تیم پیوند خود مشورت کنید.
قوانین کلی برای دریافت واکسن‌هایی مانند هپاتیت B، واکسن زنده یا آنفولانزا چیست؟
• قبل از انجام پیوند، واکسن هپاتیت بی (B) تزریق شود.
• از دریافت یا تزریق واکسن‌های زنده خودداری شود.
• حداقل ۳-۶ ماه پس از پیوند، تزریق واکسن آنفولانزا انجام شود. سپس یک دوز به صورت سالانه دریافت شود. (فقط نوع تزریقی این واکسن)
اگر شخصی از اطرافیان من واکسن زنده دریافت کند، چه کاری باید انجام دهم؟
شما باید از تماس مستقیم با هر شخصی که واکسن زنده دریافت کرده است خودداری کنید؛ مانند موارد زیر:
• از کودکانی که واکسن خوراکی فلج اطفال دریافت کرده‌اند (حداقل به مدت ۳ هفته).
• کودکانی که واکسن سرخک یا اوریون دریافت کرده‌اند.
• بزرگسالانی که برای جلوگیری از زوستر، واکسن واریسلا ضعیف شده دریافت کرده‌اند.
اگر به کشور دیگری سفر کنم، چه می‌شود؟
اگر قصد سفر به کشور دیگری را دارید با پزشک پیوند خود تماس بگیرید. شما ممکن است نیاز به دریافت واکسن‌های خاص برای جلوگیری از بیماری‌های شایع در منطقۀ مقصد داشته باشید.
دریافت کدام واکسن‌ها بی‌خطر است؟
همیشه قبل از دریافت واکسن با پزشک پیوند خود صحبت کنید. واکسن‌های زیر توصیه می‌شود:
• دیفتریا ـ پرتوسیس ـ کزاز
• هموفیلوس آنفلوانزا بی (B)
• هپاتیت ای (A) برای مسافرت یا در موارد خطر
• هپاتیت بی (B) (قبل از پیوند دریافت کنید)
• پنوموواکس (دوز تقویت کننده هر ۵ سال)
• فلج اطفال غیرفعال (نوع تزریقی)
• انواع آنفلوانزا ای (A) و بی (B) (یک دوز تقویت‌کننده سالانه)
• مننگوکوک (در صورت خطر زیاد)
• تیفوئید
از کدام واکسن‌ها باید خودداری کنم؟
شما نباید واکسن‌های «زنده» زیر را دریافت کنید:
• واریسلا زوستر
• ب ث ژ
• آبله مرغان
• حصبه خوراکی زنده
• سرخک (به جز هنگام شیوع بیماری)
•اوریون
• سرخچه
• فلج اطفال خوراکی
• واکسن آنسفالیت بی (B) زنده ژاپنی
• تب زرد
دیابت
ظهور دیابت پس از پیوند چیست؟
حتی اگر قبلاً دیابت نداشتید، ممکن است بعد از پیوند به دیابت مبتلا شوید. ظهور دیابت بعد از پیوند به دلیل اثر جانبی مصرف داروهایی است که برای جلوگیری از پس زدن پیوند کلیه استفاده می‌کنید.
احتمال ابتلا به دیابت پس از پیوند چقدر است؟
اگر چاق باشید، احتمال ابتلا به دیابت پس از پیوند بیشتر می‌شود. اگر فردی در خانواده شما مبتلا به دیابت باشند، احتمال بروز دیابت در شما نیز افزایش می‌یابد.
چرا باید نگران دیابت باشم؟
داشتن سطح بالای قند خون به دلیل دیابت یا به دلیل بروز دیابت پس از پیوند می‌تواند آسیب جدی به قلب، رگ‌های خونی، چشم‌ها، پا و اعصاب شما وارد کند.
چگونه از میزان قند خون خود مطلع شوم؟
سطح قند خون شما بعد از پیوند در بیمارستان یا کلینیک سرپایی اندازه‌گیری می‌شود. در صورت لزوم، پزشکان در ایجاد برنامه‌ برای کنترل قند خون به شما کمک می‌کنند. اگر شما از داروهای کورتیکواستروئید (مانند پردنیزون) استفاده می‌کنید، میزان قند خون شما به دلیل افزایش مقدار این دارو در دو ماه اول پس از پیوند کلیه افزایش میابد.
اگر دیابت داشته باشم، چطور می‌توانم قند خون خود را کنترل کنم؟
تیم پیوند در مدیریت قند خون به شما کمک می‌کند. در این شرایط رعایت موارد زیر ضروری است:
• رعایت رژیم غذایی با کنترل کربوهیدرات (قندها) اعمال شود.
• با اجازه و مشورت پزشک، ورزش کنید.
• داروهای دیابت را به موقع و صحیح مصرف کنید.
بیماری قلبی
احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی بعد از پیوند کلیه چقدر است؟
افرادی که پیوند کلیه دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند. دلایل زیادی برای بیماری‌های قلبی وجود دارد از جمله: سیگار کشیدن، دیابت، اضافه‌وزن، پر فشاری خون ، کلسترول و چربی بالا در خون و تعداد سال‌های تحت درمان نگهدارنده دیالیز.
چگونه می‌توانم احتمال ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهم؟
در این قسمت موارد مهمی وجود دارد که با رعایت این نکات احتمال ابتلا به بیماری قلبی کاهش می‌یابد:
• پرفشاری خون را کنترل کنید.
• میزان کلسترول و چربی خون را کنترل کنید.
•مصرف سیگار را متوقف کنید.
• طبق اجازه پزشک، ورزش کنید.
• با پیروی از رژیم غذایی سالم، وزن را در محدوده سلامتی نگاه‌دارید.
• اگر به دیابت مبتلا هستید، سعی کنید آن را به‌خوبی کنترل کنید.
پرفشاری خون
احتمال بروز پرفشاری خون بعد از پیوند کلیه چقدر است؟
اگر قبل از پیوند کلیه فشارخون بالا داشتید، ممکن است بعد از پیوند شما ادامه یابد. فشارخون بالا همچنین ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی از داروهای ضد پس زدن پیوند کلیه (سرکوب کننده سیستم ایمنی) و یا از چاقی (افزایش وزن بعد از پیوند) ایجاد شود.
آیا باید میزان فشارخون را بررسی کنم؟
شما باید فشارخون خود را مطابق دستور تیم پیوند خود بررسی کنید. میزان فشارخون هدف برای افرادی که پیوند کلیه دارند کمتر از ۸۰/۱۳۰ سانتیمتر جیوه است.
چگونه می‌توانم پرفشاری خون را کنترل کنم؟
پزشک به شما در مدیریت فشارخون کمک می‌کند. پرفشاری خون معمولاً با رعایت موارد زیر کنترل می‌شود:
• کنترل وزن که شامل ورزش منظم است.
• رعایت رژیم کم نمک .
• مصرف داروهای کاهندۀ فشارخون .
National Kidney Foundation
ترجمه آذین حنایی