چند ماه قبل در مطلبی با عنوان «فعالیت بدنی، قطعۀ گم شده در پازل همودیالیز» ذکر کردم که نتایج پژوهش بین المللی DIET-HD نشان داده است «فعالیت بدنی» در افراد تحت درمان نگهدارندۀ دیالیز، نهتنها بروز مشکلات قلبی ـ عروقی را در آنان کاهش میدهد، بر طول عمر آنها نیز میافزاید. همچنین نوشتم که اهمیت فعالیت بدنی در بالا بردن کیفیت زندگی و افزایش طول عمر عزیزان تحت درمان نگهدارندۀ همودیالیز در نظام سلامت ایران تا حد زیادی مغفول مانده است.
پژوهشگران با تمرکز بر اثرات ورزش و فعالیت بدنی در افراد تحت درمان نگهدارندۀ دیالیز، به نتایج مهمی دست یافتهاند. مشخص شده است که ورزش و فعالیت بدنی در این افراد به احتمال زیاد، افسردگی را کاهش میدهد و ظرفیت آنها را برای انجام فعالیتها و وظایف، بهبود میبخشد. ورزش، همچنین ممکن است احساس خستگی و درد را در این بیماران التیام بخشد.
در پژوهش دیگری، مشخص شده است که ورزش کردن، موجب تنظیم خواب و ایجاد رضایت بیشتری از خوابیدن در بیماران همودیالیزی میشود.
علیرغم اینکه مشخص شده است، فعالیت بدنی، یکی از عوامل مهم ارتقاء کیفیت زندگی و افزایش طول عمر عزیزانِ تحت درمان دیالیز است، متأسفانه، هنوز اهمیت خود را در نظام درمان دیالیز، پیدا نکرده است. شاهد این ادعا، عدم وجود پرسشهای مرتبط درمورد فعالیت بدنی در برگههای ارزیابی بیماران دیالیزی و در ارزیابیهای مستمر در جلسات دیالیز و ملاقاتهای پزشک و پرستاران از بیماران است.
به این سبب، ماهنامۀ دیالیز، وظیفۀ خود میداند که با تأکید بیشتر بر مسألۀ «فعالیت بدنی در دیالیز»، ستون جدیدی با عنوان «ورزش و فعالیت بدنی» به ستون مطالبش اضافه کند. مطالب این ستون در کنار مطالبی که در حیطۀ «تغذیه» و «روانشناسی»، تهیه میشوند به همراه «درمان نگهدارندۀ همودیالیز» و «دارو»های مرتبط، بستۀ کامل مراقبت از بیمار مبتلا به مرحلۀ نهایی بیماری کلیوی را ارائه خواهند کرد که مطالعۀ این مطالب را، هم به گروه درمان دیالیز و هم به عزیزان تحت دیالیز، توصیه میکنیم.
امیدواریم با تکمیل مثلث «روانشناسی ـ تغذیه ـ ورزش» در بستۀ درمانی و توجه نظام سلامت به تمامی ابعاد مراقبت در دیالیز، عزیزان تحت درمان دیالیز، کیفیت بهتری از زندگی را تجربه نمایند؛ انشاالله.