پس از انجام عمل پیوند کلیه چه اتفاقاتی می‌افتد؟

پس از پیوند کلیه یک سوند ادراری به مثانۀ شما متصل بوده که ادرار را از بدنتان دفع می‌کند. برای اطمینان از کارکرد صحیح کلیه جدید، پزشک میزان ادرار شما را نیز بررسی خواهد کرد.

تا زمانی که خودتان قادر به خوردن و آشامیدن باشید، مواد مغذی از طریق خط وریدی (IV line) به بدن شما وارد می‌شود.

تیم پزشکی شما در تمام مدت، میزان عملکرد داروهای ضدِ رد پیوند (Antirejection) یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن را ـ که از پس زده شدن عضو پیوندی جلوگیری می‌کنند، مورد بررسی قرار می‌دهند تا شما بهترین میزان و ترکیب داروهای خود را در این مدت مصرف کنید.

معمولا آزمایش خون نیز از شما گرفته می‌شود. این کار برای بررسی وضعیت کلیۀ جدید شما و سایر ارگان‌های بدنتان از جمله کبد، شش‌ها و سیستم گردش خون است.

با گذشت زمان، تغذیۀ شما به آرامی از مایعات به سمت غذاهای جامد و عادی پیش‌ می‌رود؛ اما به طور کلی، در زمینۀ تغذیه تا زمانی که کلیه جدید شما کار خود را به طور کامل در بدنتان انجام دهد، محدودیت‌هایی را خواهید داشت و در این مورد باید بنا به توصیه پزشک رفتار کنید.

معمولا پس از گذشت یک روز از عمل پیوند، شما می‌توانید از جای خود حرکت کنید؛ پس از مجاز شدن حرکتتان از سوی پزشک، باید در روز چندین بار از تخت خود بیرون آمده و تحرک داشته باشید.

در صورت داشتن درد، تحت نظر پزشک خود باید از داروهای مسکن استفاده کنید. دقت داشته باشید که به هیچ وجه از آسپرین یا مسکن‌هایی که احتمال خونریزی را افزایش می‌دهند، استفاده نکنید. تحت هر شرایطی، تنها داروهایی را که توسط پزشکان توصیه می‌شوند، مصرف کنید.

پرستارها، داروسازها، متخصصین تغذیه، فیزیوتراپیست‌ها و سایر متخصصانی که در تیم پیوند شما حضور دارند، به شما نحوۀ مراقبت از بدن خود و زخم‌هایتان را آموزش خواهند داد تا بتوانید پس از مرخص شدن از بیمارستان نیز به خوبی از خودتان مراقبت کنید.

پس از اینکه علایم حیاتی شما به حالت پایداری رسید، کلیۀ پیوندی به خوبی فعالیت می‌کرد، و دیگر نیازی به مراقبت‌های بیمارستانی نداشتید، آمادۀ ترخیص و رفتن به خانه هستید.

مراقبت‌های بعد از پیوند کلیه

به این موارد برای مراقبت بعد از پیوند کلیه دقت کنید:

• بعد از اینکه از بیمارستان مرخص شدید و به خانه بازگشتید، نکته‌ای که بسیار اهمیت دارد این است که محل زخم خود را همیشه خشک و تمیز نگه دارید؛ پزشک شما دستور العمل استحمام صحیح در این شرایط را به شما خواهد داد. به طور کلی، از آنجایی که رطوبت خطر ایجاد عفونت را افزایش می‌دهد، ناحیۀ زخم بدن شما نباید وارد آب شود. بخیه‌ها یا منگنه‌های زخم شما، طی جلساتی که برای معاینه به پزشک خود مراجعه می‌کنید، با نظارت پزشک برداشته می‌شوند.
• پس از انجام عمل پیوند، تا زمانی که پزشکان به شما اجازه نداده است، حق رانندگی کردن ندارید؛ بنا بر این، یک نفر باید در رساندن شما از بیمارستان به خانه یا از خانه به مطب دکتر برای معاینه کمک کند.
• از هرگونه فعالیت یا موقعیتی که به کلیه جدید فشار وارد کند، باید خودداری شود.
• هر روز در خانه، فشار خون و وزن خود را بررسی کنید؛ زیاد شدن این موارد، می‌تواند نشان دهندۀ این باشد که کلیه‌های شما به خوبی کار خود را انجام نمی‌دهند. در صورت مشاهدۀ چنین چیزی، سریعا برای بررسی دقیق، به تیم پیوند خود مراجعه نمایید.

پس زدن پیوند کلیه

در صورتی که هر یک از علایم زیر را دارید، باید به پزشک خود اطلاع دهید:

• تب، که ممکن است نشان دهندۀ پس زدن اندام جدید یا وجود عفونت در بدن باشد.
• قرمز شدن، تورم، خون‌ریزی یا وجود ترشحات در ناحیه شکاف.
• افزایش درد در ناحیه شکاف، که می‌تواند نشان دهندۀ پس زده شدن اندام جدید یا وجود عفونت باشد.

وجود تب و حساسیت در قسمت کلیه، از رایج‌ترین علایم پس زده شدن اندام توسط بدن است. همچنین افزایش سطح کراتین خون (که در آزمایش خون مشخص می‌شود) یا افزایش فشار خون نیز می‌تواند نشانۀ پس زدن بدن باشد. به طور کلی، نشانه‌های پس زدن بدن می‌تواند مشابه سایر شرایط پزشکی و بیماری‌ها باشد؛ به همین دلیل شما باید در مورد جزیی‌ترین موارد با تیم پزشکی خود صحبت کرده و معاینات دوره‌ای خود را جدی بگیرید.

از رفتن به مکان‌هایی که ممکن است شخص بیماری در آنجا وجود داشته و بیماریش به شما منتقل شود خودداری کنید؛ این مساله به این دلیل است که داروهایی که شما مصرف می‌کنید، سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می‌کنند تا از پس زده شدن کلیه جلوگیری شود، بنابراین بدن شما در برابر انواع بیماری‌ها آسیب‌ پذیر خواهد بود. به همین دلیل شما باید به صورت مادام ‌العمر احتیاط لازم را در زمینه ابتلا به بیماری‌های مختلف داشته باشید.

دقت داشته باشید که در این مطلب، اطلاعات اولیه و کلی به شما داده می‌شود اما بسته به شرایط هر کس، تیم پزشکی او دستور العمل منحصر به فردی را برایش تجویز می‌کند؛ بنابراین در این شرایط حتما طبق توصیه‌های پزشک خود رفتار کنید.

برای پیشگیری از پس زده شدن کلیه جدید چه کنیم؟

برای اینکه کلیۀ جدید، در بدن شما سالم مانده و پس زده نشود، پزشک به شما داروهایی تجویز می‌کند که تا آخر عمر باید از آن‌ها استفاده کنید؛ واکنش بدن هر فرد نسبت به این داروها می‌تواند متفاوت باشد. داروهای ضد رد پیوند به طور مداوم در حال توسعه و ارتقا هستند و تیم پزشکی شما با بررسی وضعیت بدنتان، داروهای مناسب شما را برایتان تجویز می‌کند.

معمولا یک سری داروهای ضد درد خاص در ابتدای کار به شما داده می‌شود، اما ممکن است بسته به شرایط بدنی هر فرد، در دوزهای متفاوتی تجویز شوند. به دلیل اینکه داروهای ضد رد پیوند، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند، در صورت مصرف آن‌ها خطر ابتلا به عفونت در شما بسیار بالاتر است؛ بنابراین مصرف این داروها باید به مقداری باشد که علاوه بر اینکه کلیۀ شما پس زده نشود، بدنتان در برابر عفونت نیز بی دفاع نشده، مقاومت لازم را داشته باشد که کنترل این مساله به عهدۀ پزشک شماست.

از جمله بعضی از عفونت‌هایی که بیشتر در معرض آن‌ها خواهید بود، عبارت‌اند از: برفک دهانی (برجستگی‌های سفید خاکستری روی مخاط دهان یا زبان)، تبخال، و عفونت‌های تنفسی.

بنابراین، تا چندین ماه پس از انجام عمل پیوند، از حضور در جمعیت یا ارتباط با افرادی که احتمال ابتلای آن‌ها به انواع عفونت وجود دارد، خودداری نمایید.

منبع: https://www.kidney.org