با شعارِ سلامت کلیه برای همه «پیشبُرد دسترسی عادلانه به مراقبت و عملکرد مطلوب درمانی»
تخمین زده میشود که بیماری مزمن کلیه (CKD) بیش از ۸۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان، تحت تأثیر قرار داده و منجر به مرگ بیش از ۱/۳ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ شده است. در حال حاضر، بیماری کلیوی به عنوان یکی از علل مرگ و میر در رتبۀ هشتم، قرار دارد و پیشبینی میشود درصورت عدم توجه به آن تا سال ۲۰۴۰ پنجمین علت اصلی از دست رفتن عمر افراد باشد.
در طول سه دهۀ گذشته، تلاشها در حیطۀ درمان CKD بر آمادهسازی و ارائۀ درمانهای جایگزین کلیه، متمرکز شده است. با این حال، پیشرفتهای درمانی اخیر، فرصتهای بیسابقهای را برای پیشگیری یا به تأخیر انداختن بیماری و کاهش عوارضی مانند بیماریهای قلبی و عروقی و نارسایی کلیوی، ارائه میدهد که در نهایت، منجر به افزایش کیفیت و کمیت زندگی افراد مبتلا به CKD میشود.
با وجود اینکه این درمانهای جدید باید بهصورت جهانی در هر کشور و منطقه و برای همۀ بیماران در دسترس باشند، موانعی مانند فقدان آگاهی از بیماری مزمن کلیه، دانش ناکافی، عدم داشتن اعتمادبهنفس کافی در بهکارگیری استراتژیهای درمانی جدیدتر، کمبود متخصصان کلیه و بالا بودن هزینههای درمان بهویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط به نابرابریهای عمیق در دسترسی به این درمانها کمک میکند. اما در برخی از محیطهای با درآمد بالا هم وجود این نابرابریها بر نیاز به تغییرِ تمرکز به سمت کسب آگاهی درمورد CKD و ظرفیت سازیِ نیروی کارِ مراقبتهای بهداشتی تأکید دارد.
دستیابی به مراقبت مطلوب از کلیه، مستلزم غلبه بر موانع در سطوح مختلف و در عین حال در نظر گرفتن تفاوتهای زمینهای افراد در سراسر مناطق جهان است. این موارد، شامل تأخیر در تشخیص زودهنگام، فقدان مراقبتهای بهداشتی و پوشش بیمۀ همگانی، آگاهی کم در میان کارکنان مراقبتهای بهداشتی و چالشهای مربوط به هزینه و دسترسی به دارو است. برای نجات کلیهها، قلب و زندگیِ فرد به یک استراتژی چندجانبه نیاز است:
سیاستهای بهداشتی
پیشگیری اولیه و ثانویه از CKD نیازمند اجرای سیاستهای بهداشتی هدفمندی است که مراقبت از کلیه را بهطور کلی در برنامههای بهداشتی موجود، ادغام کند، تأمین مالی برای مراقبت از کلیه را تضمین کند و منابع کسب دانش سلامت کلیه را برای مردم و نیروی کار مراقبتهای بهداشتی، منتشر سازد. دسترسی عادلانه به غربالگری بیماری کلیوی، تأمین ابزارهایی برای تشخیص زودهنگام و دسترسی پایدار به درمانِ با کیفیت باید برای جلوگیری ازابتلا به CKD یا ممانعت از پیشرفت آن اجرا شود.
ارائۀ مراقبتهای بهداشتی
مراقبتهای کلیوی با کیفیت پایین، ناشی از تمرکز سیاست محدود، آموزش ناکافی به بیمار و ارائهدهندۀ مراقبت، کمبود منابع برای مراقبتِ با کیفیت از بیمار و دسترسی محدود به داروهای مقرونبهصرفه است. برای اجرای موفقیتآمیز استراتژیها، اتخاذ یک رویکرد جامع، بیمارمحور و موضعی برای شناسایی و رفع موانع موجود بر سر راه مراقبت از کلیه با کیفیت بالا، ضروری است.
متخصصان مراقبتهای بهداشتی
پرداختن به رفع کمبود متخصصان مراقبتهای اولیه و متخصصان کلیه، مستلزم افزایش آموزش، به حداقل رساندن فقدان ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی و ایجاد ظرفیت بیشتر در بین کارکنان مراقبتهای بهداشتی ازجمله متخصصان مراقبتهای اولیه، پرستاران و کارکنان بهداشت جامعه است. آموزش درمورد غربالگری مناسب CKD و پیروی از توصیههای راهنمای عملکرد بالینی، کلید اجرای موفقیتآمیز استراتژیهای درمانی مؤثر و ایمن است. پذیرش نوآوری علمی و استفاده از ابزارهای دارویی و غیردارویی برای درمان بیماری مزمن کلیه و همچنین تقویت ارتباط مؤثر و همدلی در بین متخصصان، تأثیر زیادی بر رفاه بیمار، خواهد داشت.
توانمندسازی بیماران و جوامع
در سطح جهانی، بیماران به دلیل هزینههای بالا و اطلاعات نادرستی که بر رفتارهای بهداشتی و پایبندی آنها تأثیر میگذارد برای دسترسی به مراقبت و دارو با مشکل، مواجه هستند. افزایش آگاهی درمورد عوامل خطر در ابتلا به CKD مانند دیابت، فشارخون بالا و چاقی، افزایش سواد سلامت درمورد انتخاب سبک زندگی سالم، خودمراقبتی و ترویج پایبندی طولانی مدت به استراتژیهای درمانی، میتواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد بهویژه زمانی که بهموقع شروع شده و بهطور مداوم نیز حفظ شود. مشارکت دادن بیماران در سازمانهای حمایتی و جوامع محلی به آنها قدرت میدهد تا تصمیمات آگاهانه بگیرند و در نتیجه، سلامت خود را بهبود بخشند.