از آنجا که موضوع استانداردسازی فرایند دیالیز اهمیت بسیاری دارد و نیاز به آموزش و افزایش سطح آگاهی کادر درمان و مددجویان عزیز در این زمینه احساس می‌شود در این شماره نیز از زاویۀ دیگری به این مهم می‌پردازیم.
استانداردسازی در حوزۀ سلامت به چه معناست؟
استانداردسازی در این حوزه به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن ذینفعان اصلی سلامت، با تشکیل کارگروه‌ها و کمیته‌های تخصصی، با استناد به نتایج مبتنی بر شواهد موجود پرداخته تا از کیفیت مراقبت از بیماران و کادر درمان اطمینان حاصل کنند. به عبارت دیگر در استانداردسازی خدمات درمانی، موفق‌ترین، کارآمدترین و در دسترس‌ترین مسیر ارایه می‌شود.
مهم‌ترین فواید استانداردسازی شامل موارد زیر است:
- بهبود عملکرد سیستم
- یکسان‌سازی روند انجام فرآیندها
- کاهش هزینه‌ها به دلیل کاهش خطاهای انجام شده در فرآیندها
- بهره‌مندی از دانش روز متخصصین فعال در زمینۀ مورد نظر
- ایجاد رقابت برای تغییر استراتژی‌ها و نوآوری در سیستم
چرخه استانداردسازی
در شکل زیر اجزای اصلی استانداردسازی را مشاهده می‌کنید که با توجه به شرایط ممکن است تقدم و یا تاخر مراحل تغییر کند. در حالت کلی، پس از جمع آوری اطلاعات در یک زمینۀ خاص، مشکلات مشخص و ریشه‌یابی شده و به صورت دقیق آنالیز می‌شوند و متخصصین فعال در آن حوزه به یک یا چند راه حل (solution) رسیده و پس از اجماع کلی، یک راه حل انتخاب و اجرا می‌شود. در مراحل بعدی مجدداً آن مشکل مورد ارزیابی قرار گرفته و اطلاعات جدیدی جمع آوری می‌شود.
در تمامی حوزه‌ها این چرخه به صورت نامحدود می‌تواند ادامه یابد. این بدین معناست که همیشه مشکل یا نقطه قابل بهبودی وجود خواهد داشت و برای آن نیز ایده‌ها و راه‌حل‌های مختلفی به ذهن افراد خطور خواهد کرد و پایانی برای استانداردسازی وجود ندارد.
بیماران تحت درمان دیالیز با توجه به ماهیت بیماری و مزمن بودن آن، در معرض کاهش کیفیت زندگی خود هستند. لذا هر گونه بهبود و ارتقا در کیفیت درمان بیماران تحت درمان دیالیز می‌تواند منجر به ارتقای کیفیت زندگی آنان شود.
استانداردسازی در فرآیند دیالیز
استانداردسازی در فرآیند دیالیز می‌تواند از دو طریق انجام شود:
۱٫ جنبه سخت افزاری و تکنولوژیک
در این بعد می‌توان به مقولۀ نوسازی بخش‌های دیالیز، دستگاه‌ها، تجهیزات و تولید ملزومات دیالیز مطابق با استانداردهای جهانی اشاره کرد. شرکت مدوی با تامین و ارایۀ بیش از ۴۸ قلم از ملزومات مصرفی حوزۀ همودیالیز مانند: انواع پانسمان‌های نوین، ۱۴ مدل صافی های‌فلاکس و لوفلاکس، انواع محلول‌های ضدعفونی و شستشوی دستگاه دیالیز، انواع ست بلادلاین همودیالیز، سوزن با گیج‌های مختلف، انواع محلول دیالیز اسیدی سعی نموده در این راه قدم بردارد و محصولاتی را به بخش‌های دیالیز عرضه نموده که قبل از آن در کشور موجود نبوده‌اند.
۲٫ جنبۀ نرم افزاری و علمی
ارایه گایدلاین‌های به‌روز و کارآمد در حوزۀ دیالیز، افزایش آگاهی و بروزرسانی دانش بالینی کادر درمان و ارایهکنندگان خدمات درمانی و مراقبتی شاغل در بخش‌های دیالیز کشور از جمله موارد قابل توجه در این بخش است. مدوی با همکاری شرکت اسمارت از سال ۱۳۹۴، برگزاری کارگاه‌های آموزشی تخصصی دیالیز را آغاز نمود و تا پیش از پاندمی کرونا در کشور، ۲۸ کارگاه آموزشی در استان‌های مختلف برگزار نمود که بیش از ۲۹۰۰ پرستار از مراکز مختلف دیالیز کشور در این کارگاه‌ها شرکت کرده‌اند. با توجه به ظرفیت محدود کارگاه‌های آموزشی استانی و استقبال پرستاران از این آموزش‌ها، مدوی با استفاده از ظرفیت‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی فرصت برابر آموزشی را برای پرستاران دیالیز کشور ایجاد نموده و روزانه مطالب آموزشی تخصصی، متنوع و کاربردی را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
**آموزش، علاج پیش از واقعه است**
ابعاد مختلف استانداردسازی خدمات دیالیز
استانداردسازی خدمات دیالیز مانند یک پازل از اجزای متفاوتی تشکیل شده که همۀ آن‌ها در کنار یکدیگر قرار گرفته و مفهوم استانداردسازی را شکل می‌دهند. ولی متاسفانه مقولۀ استانداردسازی دیالیز در کشور ما به کندی صورت پذیرفته و در مراکز دیالیز کشور با توجه به بودجه و امکانات لازم بصورت کاملاً سلیقه‌ای عمل می‌شود. شرکت مدوی در مطالعۀ میدانی در ۳۵ مرکز دیالیز کشور با طرح ۱۳ سوال در مورد نحوۀ استفاده از وسایل بین بیماران، روش پانسمان محل فیستولا و کتترها، استفاده یا عدم استفاده از قفل آنتی میکروبیال کتتر و… به بررسی شکاف موجود پرداخته و فاصلۀ موجود میان استانداردهای علمی و دیالیز سلیقه‌ای را شناسایی کرده است. این شکاف، تیم کارشناسان علمی مدوی را بر آن داشت تا به دنبال یافتن راهکاری مناسب جهت مرتفع ساختن مشکل موجود باشد که در نهایت با هدف ارایۀ تمامی اقلام و ملزومات مصرفی همودیالیز در یک محصول مطابق با استانداردها و گایدلاین‌های بین المللی، ایدۀ تولید کیت یکبار مصرف همودیالیز شکل گرفت.
در ذیل به مزایای ارایۀ اقلام مصرفی در هر پروسه وصل و جداسازی بیماران همودیالیز در قالب یک محصول واحد با نام کیت یکبار مصرف همودیالیز خواهیم پرداخت:
- کنترل عفونت در بخش‌های همودیالیز با استفاده از وسایل یکبار مصرف جداگانه برای هر بیمار
* در این محصول جدید، تمامی اقلام و ملزومات مورد نیاز پرستار، برای هر بیمار بصورت یک بسته‌بندی و پک مجزا ارایه شده است که کاملاً منطبق بر جدیدترین گایدلاین‌های CDC و KDOQI است.
- ایمنی بیمار و افزایش طول عمر دسترسی عروق
* استفاده از کیت همودیالیز موجب کاهش ریسک عفونت‌های منتقل شده از بیمار به بیمار دیگر و یا کادر درمان به بیمار شده و در نهایت طول عمر دسترسی عروق بیماران به‌ویژه کتترهای موقت و دا‌یم را افزایش می‌دهد.
- کاهش حجم کار پرستاران
* زمان صرف شده جهت جمع آوری وسایل و ملزومات مورد نیاز هر پرستار در شروع و پایان هر شیفت، زمان قابل توجهی است که با استفاده ازکیت‌های همودیالیز به حداقل می‌رسد. این زمان می‌تواند صرف سایر امور پرستاری، به‌ویژه مراقبت و آموزش به بیماران همودیالیز گردد.
- صرفه جویی در انرژی و زمان کادر درمان و مرکز درمانی
* با توجه به کاهش حجم کار و اتلاف وقت جهت تهیه و تامین اقلام و وسایل مورد نیاز، در صرف انرژی و زمان کادر درمان، واحد تدارکات و داروخانه مراکز دیالیز صرفه جویی قابل توجهی خواهد شد و در نهایت به‌دلیل انسجام، شکیل بودن و کارایی کیت‌های همودیالیز، موجب افزایش بهره وری آنان می‌شود.
- مدیریت هزینه ها
* با توجه به اینکه مراکز درمانی بایستی برای خرید هر یک از اقلام بصورت جداگانه هزینه‌ای را صرف کنند، تجمیع تمامی اقلام مورد نیاز در یک بسته‌بندی واحد، این هزینه‌ها را کاهش خواهد داد و این اطمینان حاصل خواهد شد که اقلام موجود درکیت‌های همودیالیز خریداری شده از بهترین کیفیت و برندهای موجود در بازار و مطابق با استانداردهای بین‌المللی تهیه شده است.
ملاحظه می‌نمایید که اگر با نگرش سیستمیک به موضوع دیالیز کشور پرداخته شود، می‌توان دریافت که ارایۀ راهکارهای نه چندان پیچیده و دشوار تا چه حد می‌تواند بر اجزای سیستم درمان تاثیرگذار باشد. به ویژه اینکه با توجه به شرایط کنونی کشور در پاندمی کووید-۱۹ و تمرکز بر مشکلات آن، نظیر کمبود نیروی انسانی، افزایش حجم کار کادر درمان و مشکلات اقتصادی نباید ما را از پیاده سازی استانداردها باز دارد، بلکه اهمیت این موضوع را دوچندان می‌نماید.
شرکت مدوی طب پویان نقش خود را در زمینۀ استانداردسازی فرآیند دیالیز کشور ایفا کرده و همیشه تلاش نموده است تا در ارایۀ راهکارهای مناسب و بهینه در زمینۀ افزایش کیفیت زندگی و پیشگیری از عوارض در بیماران دیالیز کشور پیشرو بوده و با عرضۀ محصولات جدید در زمینۀ دیالیز، ایمنی، راحتی و بهینه‌سازی را برای بیماران، پرستاران و مراکز درمانی به ارمغان آورد. اما لازم به توضیح است این تلاش‌ها به تنهایی کافی نبوده و نیازمند همراهی مراکز درمانی کشور است.
**استانداردسازی دیالیز کشور، حاصل تلاش گروهی ماست**
