عزیزانِ دچار بیماریهای مزمن کلیوی، بهویژه بیماران تحت درمان نگهدارندۀ همودیالیز، علاوه بر مصائبی که به سبب بیماری، متحمل میشوند، هزینۀ مالی زیادی را نیز به نظام سلامت، تحمیل میکنند.
هزینۀ واقعی یک جلسه، درمانِ همودیالیز را در سال ۱۴۰۱ در حدود یک و نیم میلیون تومان برآورد میکنند. از آنجاییکه در کشور در حدود ۴۰ هزار نفر، تحت درمان نگهدارندۀ همودیالیز هستند و هر نفر به حدود ۱۵۰ جلسۀ همودیالیز در طول یک سال نیاز دارد، هزینۀ انجام جلسات همودیالیز در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۹ همت (همت = هزار میلیارد تومان) میشود.
برای درک بزرگی این عدد، باید بدانیم که کل اعتبارات ردیف سلامت بهداشت و درمان (از ۱% مالیات بر ارزش افزوده) در بودجۀ سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۳ همت بوده است و یا اینکه مبلغ ۹ همت از مجموع بودجۀ اختصاص یافته به ۷ استانِ قم، سمنان، قزوین، البرز، چهارمحالوبختیاری، زنجان و یزد در سال ۱۴۰۱ بیشتر است.
مسألۀ هزینههای گزاف درمان بیماران مرحلۀ نهایی بیماری کلیوی، منحصر به ایران نیست. پژوهشها نشان میدهد که بودجۀ اختصاص یافته برای این بیماران در مِدیکِر (بیمۀ عمومی سالمندان در ایالات متحده) بالغ بر ۱۵۳ میلیارد دلار بوده است که از مجموع بودجههای سازمانهای «امنیت داخلی»، «انستیتوی ملی سلامت» و «ناسا»، افزونتر است.
راهحلهای متعددی برای کاهش هزینههای سرسامآور بیماران کلیوی، مطرح شده است که در دو دستۀ عمدۀ پیشگیری از پیشرفت بیماری کلیوی و کاهش هزینههای درمان، بارها درمورد آنها نوشتهایم. «آموزش» به بیماران کلیوی در هر دو دستۀ راهحلها نقش، ایفا میکند.
در کنفرانس هفتگی انجمن نفرولوژی ایالات متحده، مطرح شد که در حدود ۳۵% بیماران کلیوی در آمریکا، حتی نمیدانند که بیماری کلیوی چیست و ۷۵% آنها نمیدانند از چه داروهایی باید اجتناب کنند تا بیماری کلیوی آنها بدتر نشود. در پژوهشی در ایالات متحده، مشخص شده است آن دسته از بیماران کلیوی که آموزشهای مرتبط دیده بودند، کمتر دچار عوارضی شدهاند که نیازمند بستری در بیمارستان باشد. همچنین میزان مرگومیر در میان آنها کمتر بوده است.
در پژوهشی که در سال ۱۳۹۰ توسط پژوهشگران دانشکدۀ پرستاری و مامایی دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه انجام گرفت نیز مشخص شد که آموزش مراقبت در منزل، بر آگاهی و عملکرد بیماران کلیوی تحت همودیالیز، تأثیر مثبت میگذارد.
بیماران کلیوی، چه آنهایی که به مرحلۀ نهایی بیماری رسیده و ناگزیر به استفاده از درمان نگهدارندۀ دیالیز هستند و چه آنهایی که هنوز در مراحل قبل از دیالیز قرار دارند باید از ابعاد و اهمیت بیماری خود، آگاه شوند و آموزشهای لازم درمورد مراقبت از خود را فراگیرند. چنین آموزشهایی، هنگامیکه موجب تغییر رفتار مثبت بیماران شود، قطعاً هم سلامت آنان را بیشتر تأمین خواهد کرد و هم هزینههای نظام سلامت را پایینتر خواهد آورد.