ارتباط میان فعالیت بدنی و ورزش کردن با سلامتی بر کسی پوشیده نیست و پزشکان همیشه بر لزوم انجام فعالیت بدنی برای تمامی افراد جامعه تاکید داشتهاند. اما آیا فعالیت بدنی برای افراد تحت درمان نگهدارندۀ دیالیز نیز مفید است؟
نتایج یک پژوهش بین المللی به نام DIET-HD (که به بررسی ارتباط میان رژیم غذایی و بستری شدن در بیمارستان و مرگ میپردازد) نشان داده است که فعالیت بدنی در افراد دیالیزی نه تنها به طور کلی طول عمر آنها را اضافه میکند، به طور مشخص نیز بروز مشکلات قلبی ـ عروقی را در آنان کاهش میدهد.
فعالیت بدنی، نه حتا در حد ورزشهای هوازی، در حد امور جاری زندگی مانند سر کار رفتن، امور خانهداری، مسافرت، تفریح، و کلا کارهای فیزیکی ـ حرکتی که هر فردی در زندگی روزمرۀ خودش انجام میدهد، باعث کاهش ۲۰% خطر مرگ و میر در افراد تحت درمان نگهدارندۀ دیالیز میشود. این قبیل فعالیتها همچنین موجب کاهش ۱۸% مرگ ناشی از مشکلات قلبی ـ عروقی هستند.
این پژوهش نشان میدهد که حتا فعالیت بدنی اندک نیز میتواند تاثیرات مشخص و معناداری بر طول زندگی افراد دیالیزی داشته باشد.
مراکز دیالیز در ایران، اگر چه در مورد سلامت جسمی، سلامت روحی، تغذیۀ سالم و مناسب، و داروهای مصرفی بیمار پایش و نظارت مستند خوبی دارند، اما در مورد فعالیت بدنی، چنین دادههایی گرداوری نمیشود.
در برگههای استاندارد وزارت بهداشت برای مراکز دیالیز، چه در برگۀ شرح حال پزشکی، چه ارزیابی پرستار، و چه در برگههای گزارش جلسات دیالیز (که در هر جلسۀ دیالیز باید توسط پرستار ثبت شود)، پرسشی اختصاصی و اجباری در مورد نوع و میزان فعالیت بدنی فرد تحت دیالیز وجود ندارد.
عدم پایش فعالیت بدنی در برگههای استاندارد مراکز دیالیز، نشانگر آن است که اهمیت فعالیت بدنی در بالا بردن کیفیت و طول زندگی عزیزان تحت درمان نگهدارندۀ همودیالیز در نظام سلامت ما تا حد زیادی مغفول مانده است. امید است که سیاستگذاران این حوزه، با توجه بیشتر به نقش حیاتی فعالیت بدنی در افزودن به طول عمر، این قطعۀ گم شده را به پازل درمان نگهدارنده برای بیماران دچار مرحلۀ پایانی نارسایی کلیه، اضافه کنند.