بیماری مزمن کلیه (CKD) شرایطی است که با از دست دادن تدریجی عملکرد کلیه در طول زمان، مشخص می‌شود. این وضعیت، شامل شرایطی است که به کلیه‌های شما آسیب می‌رساند و توانایی آنها را برای حفظ سلامت شما با فیلتر کردن مواد زائد از خون شما کاهش می‌دهد. اگر بیماری کلیوی، بدتر شود، مواد زائد می‌توانند در خون شما ایجاد شوند و باعث شوند احساس بیماری کنید. تشخیص و درمان زودهنگام، اغلب می‌تواند از بدتر شدن بیماری مزمن کلیه، جلوگیری کند. هنگامی که بیماری کلیوی پیشرفت می‌کند، ممکن است در نهایت، منجر به نارسایی کلیه شود که در این حالت، فرد برای حفظ زندگی، نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه خواهد داشت.
ESRD و ESKD هر دو به معنی مرحلۀ آخر بیماری مزمن کلیه هستند که مرحلۀ پنجم از مراحل بیماری مزمن کلیه، محسوب می‌شوند. در این مرحله، کلیه‌ها تقریباً تمام توانایی خود را برای عملکرد مؤثر از دست داده‌اند و دیالیز یا پیوند کلیه برای حفظ زندگی، ضروری است.
بهترین راه برای جلوگیری از پیشرَوی بیماری مزمن کلیه به مرحلۀ آخر، پیروی از شیوۀ زندگی سالم و ایجاد عادات غذایی مناسب است که خطر ابتلا به ESRD به دو علت اصلی، یعنی دیابت و فشارخونِ بالا را کاهش می‌دهد. افراد مبتلا به دیابت یا فشارخون بالا باید شرایط سلامتی خود را به منظور جلوگیری از پیشرفت به سمت ESRD، کنترل کنند. در این بیماران، درمان دارویی با استفاده از مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کنندۀ آنژیوتانسین (مهار کننده‌های ACE) یا مسدودکننده‌های گیرندۀ آنژیوتانسین (ARBs)، تحت نظر پزشک، سودمند است.
همچنین برخی از واکسن‌ها می‌توانند به جلوگیری از عوارض جدی ESRD کمک کنند. واکسن‌های هپاتیت B و پلی ساکارید پنوموکوک (PPSV23) می‌توانند منجر به نتایج مثبت، به‌ویژه قبل و در طول درمان دیالیز شوند.
سه گزینۀ درمانی برای بیماران مبتلا به بیماری کلیوی مرحلۀ نهایی (ESKD) وجود دارد:
- پیوند کلیه که یک روش جراحی است برای قرار دادن کلیۀ سالم از یک اهداکنندۀ زنده یا مرده به فردی که کلیه‌هایش دیگر به درستی کار نمی‌کنند؛
- دیالیز که عملکرد آن تصفیه کردن ضایعات، نمک‌ها و مایعات اضافی از خون بدن بیمار، است. دو نوع دیالیز وجود دارد؛ همودیالیز (دیالیز خونی) و پریتونئال‌دیالیز (دیالیز صفاقی یا شکمی).
هر دو نوع دیالیز، همودیالیز و دیالیز صفاقی، مزایا و معایبی دارند و مهم است که این گزینه‌ها با پزشک، مورد بحث قرار گیرند تا درمان مناسب برای بیمار، تعیین شود.
پیشرفت‌ها و تحولات جدیدی در درمان مرحلۀ پایانی بیماری کلیوی (ESKD) حاصل شده است. یکی از این تحولات، دیالیز خانگی است که به بیماران اجازه می‌دهد تا درمان دیالیز را در خانه‌های خود با استفاده از روش‌های مختلف، مانند همودیالیز خانگی (HHD) یا دیالیز صفاقی (PD)، دریافت کنند. دیالیز خانگی، نیاز به فضا، تجهیزات، لوازم و آموزش دارد اما می‌تواند استقلال و انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به رفتن به مرکز دیالیز یا کلینیک، داشته باشد.
پیشرفت دیگر، استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی در درمان همودیالیز است. در این مسیر، دو حوزۀ امیدوارکننده، عبارتند از مدل کنترل کم‌خونی (ACM) و سیستم هموکنترل.
خلاصه آنکه بیماری مزمن کلیه (CKD) می‌تواند به مرحلۀ پایانی (ESKD)، پیشروی کند که در این صورت برای حفظ زندگی، نیاز به درمان جایگزین، مانند دیالیز یا پیوند کلیه خواهد بود. چندین گزینۀ درمانی برای بیماران مبتلا به ESKD وجود دارد، ازجمله همودیالیز، دیالیز صفاقی، دیالیز خانگی و پیوند کلیه. پیشرفت‌های جدید در فناوری (تکنولوژی) نیز گزینه‌های درمانی را برای بیماران مبتلا به ESKD، بهبود می‌بخشند.
این متن، توسط هوش مصنوعی نرم افزار بینگ شرکت مایکروسافت، نوشته شده، با مترجم آنلاین مایکروسافت از انگلیسی به فارسی ترجمه شده و دکتر توحید عزیزی آن را ویرستاری کرده است.
