برگزاری مراسم نوروز در فرهنگ ما همواره با خوراکی‌های متنوع و رنگارنگ، همراه است و از طرف دیگر در این ایام به دلیل مهمانی‌ها و تعطیلات، ساعات خواب و بیداری و نیز ساعات وعده‌ها و میان‌وعده‌ها تحت تأثیر، قرار می‌گیرند. لذا رعایت رژیم غذایی، کمی سخت شده و نیازمند هدف‌گذاری و جدیت در رعایت برنامۀ سالم غذایی است. در شرایط خاص، مثل بیماری کلیوی به دلیل اهمیت دو چندان تغذیۀ اصولی، رعایت این توصیه‌ها از اهمیت بالاتری برخوردار است.
پُرخوری در این ایام، یکی از مهم‌ترین و دردسرساز‌ترین مشکلات بوده به‌طوری که آمارها حاکی از افزایش مراجعات به اورژانس‌ها و افزایش سکته‌های قلبی و مغزی در این دوران است درحالی که با رعایت چند نکتۀ ساده، می‌توانیم ایام عید را توأم با شادی و سلامتی، سپری کنیم. به‌ویژه اگر بیماران کلیوی به سایر بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، فشارخون و یا بیماری‌های قلبی نیز مبتلا باشند، توصیه می‌شود که هرگز رژیم غذایی خود را فراموش نکنند و کنترل قند خون، فشار خون و چربی خون خود را جدی بگیرند.
یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین توصیه‌های تغذیه‌ای، خوردن وعده‌های غذایی سبک و به‌موقع در این ایام است تا از بروز سوء هاضمه جلوگیری شود. یکی دیگر از توصیه‌های مهم، کنترل مصرف شیرینی‌ها (به‌خصوص شیرینی خامه‌ای) به‌ویژه بلافاصله پس از خوردن وعده‌های غذایی است، چراکه نه تنها منجر به اضافه‌وزن و چاقی می‌شود بلکه کنترل قند خون را نیز مختل می‌کند. مخصوصاً بیمارانی که مبتلا به دیابت هستند باید در مصرف شیرینی‌جات، دقت بیشتری داشته باشند.
در خصوص مصرف آجیل و تخمه هم چون مغزها و دانه‌ها منبع غنی از فسفر هستند، مصرف بی‌رویۀ آنها می‌تواند موجب افزایش فسفر خون و برهم خوردن تعادل کلسیم – فسفر در بدن شود. همچنین به‌خاطر میزان بالای کالری و چربی، می‌تواند اضافه وزن، چاقی و افزایش چربی خون را نیز به دنبال داشته باشد. از طرف دیگر، مصرف تخمه و آجیل‌های شور، نه‌تنها موجب افزایش چربی و فسفر خون می‌شود بلکه باعث بالا رفتن فشار خون بیماران نیز خواهد شد که عامل خطر سکته‌های مغزی و قلبی به‌شمار می‌رود. به همین خاطر، توصیه می‌شود که آجیل، طبق نظر مشاور تغذیه و با مقدار معین، مصرف شده و حتماً انواع خام آن استفاده شود.
بخش مهم دیگر، میوه‌ها هستند که علاوه بر ویتامین و املاح، حاوی فیبر و مواد مغذی دیگری هم هستند. اما مصرف چندین میوه به‌طور هم‌زمان، می‌تواند مشکلات گوارشی، نفخ و سنگینی سرِ دل را به دنبال داشته باشد ضمن اینکه به‌خاطر وجود قندهای طبیعی در میوه‌ها، مصرف حجم بالای آن به صورت یکباره می‌تواند برای بیماران، به‌ویژه مبتلایان به دیابت، مشکل‌ساز شود. نکتۀ حائز اهمیت در مصرف میوه‌ها، توجه به میزان پتاسیم آنهاست. تعداد میوه‌ها باید بر اساس شرایط فردی برای هر بیمار، تنظیم و مشخص شود. درصورتی که بیمار، دچار هایپرکالمی باشد (سطح سرمی پتاسیم، بالاتر از محدودۀ نرمال باشد)، بهتر است از میوه های پُرپتاسیم مثل موز، پرتقال، کیوی، خرمالو، گلابی و خرما استفاده نشود. در شرایطی که بیمار در وضعیت مطلوبی از نظر پتاسیم سِرمی قرار دارد، بهتر است حداکثر یک واحد از میوه های پرپتاسیم مصرف شود.
توجه به نمک دریافتی و محدودیت تنقلات شور و کاهش مصرف غذاهای آماده که سرشار از نمک هستند از دیگر موارد مهم تغذیه و رژیم غذایی در بیماران کلیوی در ایام عید است. همچنین بیماران بایستی مایعات دریافتی که بر اساس شرایط فردی هر بیمار، میزان اِدِم، میزان دفع ادرار، فشارخون و شدت بیماری، تعیین می‌شود را به دقت، کنترل کنند. تورم پاها، دست‌ها، اطراف چشم و صورت، ممکن است نشانه‌ای از احتباس آب و سدیم در بدن باشد.
اما درمورد بیمارانی که تحت درمان همودیالیز هستند باید بگوییم که این افراد، علاوه بر رعایت نکات فوق، نیاز به معرفی‌نامه برای مرکزی دارند که در ایام تعطیل، می‌خواهند برای دیالیز شدن به آن‌جا بروند. لذا باید از مرکزی که درحال حاضر در آن‌جا دیالیز می‌شوند، یک معرفی‌نامه برای مرکز دیالیز واقع در مقصد سفرشان داشته باشند تا آن مرکز در ایام عید، پذیرای آنها باشد.
یکی دیگر از مشکلات در بیماران کلیوی به‌ویژه پس از پیوند کلیه، ضعف سیستم ایمنی است. با توجه به اینکه دید و بازدیدها سبب می‌شوند که بیماران کلیوی، بیشتر در معرض عفونت‌ها و ابتلا به بیماری‌های عفونی قرار گیرند، این افراد باید نکات بهداشتی و تغذیه‌ای را به شدت رعایت کنند که دچار مشکلات جدی و تهدیدکنندۀ زندگی نشوند.
انشاالله عزیزان تحت درمان نگهدارندۀ دیالیز، با رعایت این توصیه‌ها ایامی شاد، آرامش‌بخش و خاطره‌انگیز را رقم بزنند.
