مکمل‌های تغذیه‌ای در بیماران کلیوی

  • شهریور ۱۴۰۲
  • دیدگاه غیر فعال شده است

بیماران مبتلا به بیماری‌های کلیوی، برای جلوگیری از پیشرفت و کاهش عوارض بیماری، باید از رژیم غذایی خاصی، پیروی کنند که اغلب با محدودیت‌هایی نیز همراه است. به عنوان مثال، در رژیم غذایی بیماران کلیوی، مصرف سدیم، فسفر و پتاسیم، محدود می‌شود. این امر، مستلزم کاهش مصرف برخی میوه‌ها و سبزیجات، محصولات لبنی، غلات کامل، حبوبات، دانه‌ها و مغزهاست. البته این مواد معدنی برای عملکرد صحیح اندام‌های بدن، اعصاب و عضلات، ضروری هستند و باید در حد مورد نیاز، تأمین شوند اما چون در مبتلایان به بیماری کلیوی، کلیه‌ها قادر به دفع صحیح مواد زائد از بدن نیستند و ازدیاد آنها می‌تواند مشکل‌آفرین باشد، لذا دریافت رژیمی آنها محدود می‌شود.

به عنوان مثال، تجمع سدیم در بدن با افزایش فشارخون، احتباس آب و اِدِم همراه است. تجمع پتاسیم می‌تواند عملکرد عصب _عضله را مختل کرده و در موارد شدید، منجر به مشکلات جدی قلب و ایست قلبی شود و یا افزایش فسفر که با اختلالات استخوانی، خارش پوستی و مشکلات عروقی، مرتبط است.

علاوه بر محدودیت‌های رژیم غذایی در این بیماران، تولید برخی ترکیبات که کلیه در سنتز آنها نقش دارد نیز کاهش می‌یابد. به عنوان مثال، کلیه، محل فعال‌سازی ویتامین D، تولید برخی ترکیبات خون‌ساز مثل اریتروپویتین و محل تولید ال-کارنیتین است که با کاهش عملکرد کلیه، تولید این ترکیبات نیز کاهش می‌یابد. علاوه بر این در بیماران تحت درمان با همودیالیز یا دیالیز صفاقی، بخشی از ویتامین‌ها و املاح مورد نیاز برای بدن از طریق دیالیز، دفع می‌شود. از طرف دیگر، ابتلا به بیماری از یک سو با کاهش اشتها و از سوی دیگر با افزایش نیاز به برخی ترکیبات، همراه است که تأمین مواد مغذی را برای بیماران، پیچیده‌تر می‌کند.

در چنین شرایطی با توجه به کاهش دریافت برخی مواد غذایی، می‌توان بخشی از نیاز بدن به ویتامین‌ها و املاح را از طریق مکمل‌های تغذیه‌ای، تأمین نمود. بیماران مبتلا به نارسایی کلیه به‌ویژه آن دسته از بیمارانی که تحت درمان با همودیالیز هستند، به‌خاطر افزایش سطح ترکیبات اکسیدان و خطر بیماری‌های قلبی و عروقی به ویتامین‌هایی با اثر آنتی‌اکسیدانی ازجمله، ویتامین E نیاز دارند. همچنین نیاز به ویتامین‌های محلول در آب، مثل ویتامین‌های گروه B به‌خاطر افزایش دفع، طی دیالیز، در این بیماران، افزایش می‌یابد. علاوه بر این، ویتامین D که وجودش برای حفظ تعادل سالم کلسیم و فسفر در بدن ضروری است و اثر‌بخشی آن در نارسایی کلیه، مختل می‌شود باید از طریق مکمل‌یاری، تأمین شود. آهن، کلسیم و روی نیز ازجمله املاح ضروری برای این بیماران، محسوب می‌شوند.

مولتی‌ویتامین‌ها معمولاً در فرمول‌های مختلفی بر اساس سن و جنس و یا بر اساس نیازهای تغذیه‌ای برای طیف گسترده‌ای از نیازهای خاص، تولید می‌شوند. استفاده از قرص‌های مولتی‌ویتامین مخصوص بیماران کلیوی، می‌تواند برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیه مفید باشد. زیرا با مصرف آن می‌توان اطمینان حاصل کرد که بیمار، تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری و مورد نیاز بدن خود را دریافت می‌کند. با این حال، مهم است که از مصرف خودسرانۀ مکمل‌ها اجتناب کرده و حتماً قبل از مصرف هرگونه مکمل مولتی‌ویتامین با پزشک، مشورت کنید زیرا برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی، می‌توانند در خون تجمع کرده و باعث آسیب بیشتر به کلیه‌ها شوند. از طرف دیگر، ویتامین‌ها می‌توانند با داروها یا مکمل‌های دیگر، تداخل داشته باشند یا باعث ناراحتی معده شوند.

نویسنده

قبلی «
بعدی »