دنیاگیری بیماری کرونا در دو سال گذشته تاثیرات مختلف و متفاوتی بر نظام‌های اقتصادی، اجتماعی، و سلامت دنیا بر جای گذاشته است. به طور مشخص در مورد نظام‌های سلامت کشورهای مختلف، همه‌گیری کرونا ضعف‌های این نظام‌ها را برجسته کرده و به چالش کشیده است.
مشخص شدن ضعف‌های یک نظام سلامت، اگر چه متاسفانه با نارسایی‌های اسفناک و تلفات جانی مردم تحت آن نظام همراه خواهد بود، اما این فرصت را پیش خواهد آورد تا سیاستگذاران نظام سلامت برای رفع نقاط ضعف برنامه‌ریزی و تلاش مضاعف داشته باشند تا آیندگان از گزند خطرات مشابه ـ مثلاً همه‌گیری‌های واگیردار در آینده و یا حملات بیوتروریسم ـ مصون بمانند.
در همه‌گیری کرونا در ایران، شاهد مرگ و میر بالاتر از متوسط جامعه در گروه بیماری‌های خاص، به ویژه عزیزان تحت درمان نگهدارندۀ دیالیز بوده‌ایم. آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد رشد بیماران دیالیزی ـ که تخمین زده می‌شد بین ۷ تا ۸ درصد باشد ـ متاسفانه به دلیل از دست رفتن این عزیزان در شرایط همه‌گیری کرونا، متوقف یا حتا منفی شده است.
علت اصلی تلفات بیشتر در افراد دچار بیماری‌های زمینه‌ای، البته کاهش قدرت دفاعی بدن این افراد است، اما نظام بروکراتیک سلامت که در بسیاری موارد نیازمند حضور فیزیکی افراد برای دریافت خدمات است، عامل مضاعفی برای در خطر قرار گرفتن بسیاری از بیماران یا همراهان آنها شد.
شرایط همه‌گیری کرونا به ما نشان داد که چگونه با بهره‌جویی از زیرساخت‌های الکترونیک و انفورماتیک می‌توان در بسیاری از موارد از ازدحام جمعیت که مهم‌ترین عامل انتقال بیماری‌های واگیردار است، جلوگیری کرد. کرونا همچنین به ما گوشزد کرد که تغییر ساختار ارایه خدمات سلامت با رویکرد عدم تمرکز مددجویان در مراکز درمانی، می‌توان از در معرض خطر قرار گرفتن آنها پیشگیری کرد (برای مثال، انجام نمونه‌گیری برای آزمایش‌های مختلف در منزل یا محل کار، در مقابل مراجعۀ افراد به مراکز نمونه گیری).
همان طور که گفته شد، همه‌گیری کرونا ـ متاسفانه ـ موجب مرگ‌و‌میر بیشتر بیماران خاص و در نتیجه توقف رشد جمعیت این گروه شده است. اگر چه از دست دادن این عزیزان، بار اندوه سنگینی بر دل کارکنان نظام سلامت وارد کرده و باز هم به بازماندگان این عزیزان تسلیت عرض می‌کنیم، از دیگر سو، فرصتی را در اختیار سیاستگذاران این حوزه قرار داده است تا با بازنگری سیاست‌ها و روش‌های موجود، برنامه‌ریزی بهتری برای پیشگیری، حفظ سلامت این عزیزان، جلوگیری از پیدایش عوارض بیشتر در آنها، و مهار هزینه‌ها داشته باشند.
