اگر مى خواهیم احساس ارزشمندى یا به اصطلاح عزت نفسمان را بالا ببریم لازم است اصول و ارزش‌ها و چارچوب‌هایى را که براى خودمان مهم است شناسایى کنیم و بر اساس آنها انتخاب کنیم و تصمیم بگیریم و هدف‌گذارى کنیم و ملاک ارزشمند بودنمان را همسو بودن با همان اصول و ارزش‌ها بدانیم!
تا زمانی‌که ملاک ارزشمندیمان تعریف و تمجید و تایید دیگران باشد، به دلیل تفاوت‌هاى شخصیتى و ملاک‌هاى ارزشى انسان‌ها همواره افرادى وجود دارند که ما را تایید نخواهند کرد؛ و همین موجبات احساس عدم ارزش و شکست ما را فراهم مى‌کند و باعث مى‌شود که با دست کم گرفتن خودمان انگیزۀ کافى براى حرکت کردن به سمت رشد و اهدافمان را از دست بدهیم!
ما به واسطۀ چهارچوب‌هاى ارزشی خودمان و تبعیت از آنها صاحب ارزش‌هاى انسانى هستیم و خطاهاى احتمالى و عدم تایید دیگران تاثیرى بر ارزشمندى ما نخواهند داشت!
مهم این است که خطا را کارى بدانیم که مطابق اصول ارزشیمان نیست و به دیگران آسیب مى‌رساند و با پذیرش مسوولیت در پى رفع آنها برآییم!
در این میان فردى موفق‌تر خواهد بود که انتقادهاى احتمالى را بشنود و اگر با اصول ارزشی خودش مطابقت داشت براى رفع آنها اقدام کند!
قابل ذکر است که انتقاد پذیر بودن منجر مى‌شود که حتى گاهى با تصمیم و انتخاب خودمان اصول ارزشیمان را به روز رسانى کنیم و تغییر دهیم چرا که ما انسان هستیم و امکان دارد که مسایلى از دید ما دور مانده باشد!
و البته تاکید مى‌کنم که شنیدن انتقاد به هیچ وجه به معنى پذیرش کورکورانه نیست!
بیشتر ما وقتی مورد انتقاد قرار می‌گیریم چون مهارت لازم را جهت بازخورد مناسب نداریم به شدت از لحاظ روحی به‌هم می‌ریزیم غافل از اینکه انتقاد سازنده، می‌تواند بسیار رشد دهنده باشد.
لطفاً در زمانی که با انتقاد مواجه هستید نکات زیر را در نظر بگیرید :
١- قبل از هر چیز بدون هیچ سوگیری و جبهه ای حرف‌های منتقد را به خوبی و بدون اینکه مابین حرف او بپریم و بخواهیم مخالفت و توجیه کنیم به طور کامل گوش می‌دهیم .
٢-لازم است توجه کنیم که آیا فرد منتقد صلاحیت لازم را دارد و یا با سوگیری و از روی نقاط ضعف و مشکلات خودشان دارند با ما برخورد می‌کنند .ولی لازم به ذکر است که حتی در مورد این افراد هم، لحن کلام را از موضوع انتقاد جدا کنیم و به موضوع توجه کرده و آن را در مورد خودمان بررسی کنیم.
ولی لازم به ذکر است که حتی در مورد این افراد هم، لحن کلام را از موضوع انتقاد جدا کنیم و به موضوع توجه کرده و آن را در مورد خودمان بررسی کنیم.
از طرفی حتی اگر فردی بنا به مشکلات درونی خودش حرفی می‌زند و ما را آشفته می‌کند، در واقع نشانگر ضعفی در وجود ما راجع به آن موضوع است که باز هم باید مورد بررسی قرار بدهیم و آن را برطرف کنیم که برایمان بسیار رشد دهنده است.
- ٣- اگر از نظر ما فرد منتقد صلاحیت لازم را دارد:لازم است که به این موضوع توجه کنیم که ممکن است که انتقاد ایشان علیرغم میل باطنی ما، به دلیل تفاوت‌های فردی مورد نظر ما، نباشد در این حالت از ایشان زمان بیشتری می‌خواهیم که راجع به مرضوع مورد بحث فکر کنیم و از هر گونه توجیه خودداری می‌کنیم.
- لازم است که به این موضوع توجه کنیم که ممکن است که انتقاد ایشان علیرغم میل باطنی ما، به دلیل تفاوت‌های فردی مورد نظر ما، نباشد در صورتی‌که بخشیاین حالت از نظر ایشانایشان زمان بیشتری می‌خواهیم که راجع به مرضوع مورد بحث فکر کنیم و از هر گونه توجیه خودداری می‌کنیم.
- ولی در صورتی‌که بخشی از نظر ایشان را قبول داشتیم و بخشی را خیر، به منتقد بازخورد می‌دهیم که با این بخش از صحبت شما موافق هستم اما راجع به بقیۀ آن فکر خواهم کرد.
- و در نهایت اگر با نظر ایشان همسو بودیم از او به پاس تذکر به جایش تشکر و قدردانی می‌کنیم.
انتقادپذیری از صفات انسان‌های با عزت نفس بالاست.
فرد با عزت نفس بالا با نظرات مخالف خودش، با احترام درونی برخورد می‌کند.
