هزینه‌های دستوری، غیرلازم و غیراصولی بر گُردۀ تولید
در کشور ما عنوان «تولید»، برای بیش از یک دهه بر تارک نام‌گذاری سال‌ها می‌درخشیده و سیاست‌های اعلامی دولت و قوانین وضع شده نیز به نفع تولید، رقم خورده‌اند و هر از چند گاهی، سخنرانی‌هایی نیز در حمایت از تولید به گوش می‌رسد.
اما وقتی وارد فرآیند تولید می‌شویم، قضیه، کمی فرق می‌کند. در حیطۀ تجهیزات پزشکی، همچنان، مشکلات زیادی برای تولیدکننده وجود دارد که بسیاری از آنها غیرلازم هستند. در شماره‌های پیشین به تعدد سازمان‌هایی که باید با آنها برای تولید، هماهنگ شد، اشاره کردیم و بیش از ۴۰ سازمان و اُرگان ناظر را برشمردیم. در این‌جا قصد داریم به عوارض و هزینه‌های وارد بر تولید تجهیزات پزشکی، اشاره کنیم.
هزینه‌های رایج فعلی برای واردات مواد اولیۀ تولید از خارجِ کشور که از طرف دولت، اخذ می‌شوند عبارتند از:
هزینۀ ثبت سفارش، هزینۀ تی تک، هزینۀ کارشناسی وزارت بهداشت، عوارض گمرکی، حقوق ورودی، هزینۀ هلال احمر، ارزش افزوده (غیرقابل اخذ از مشتری)، هزینۀ تمدید کارت بازرگانی، هزینۀ تمدید عضویت در اتاق بازرگانی، هزینۀ تمدید پروانۀ ساخت، هزینۀIRC مواد اولیه و هزینۀ برچسب اصالت.
این هزینه‌ها، غیرلازم و غیراصولی و نیز نشان‌دهندۀ انجام فرآیندهای غیرلازم و هزینه‌بر از سوی دولت هستند. گویا به این شکل است که هر اُرگان یا ستادی، قانون جدیدی وضع می‌کند و سایر اجزاء مجبور به اطاعت از آن می‌شوند. مثلاً، ستاد مبارزه با قاچاق، بدون توجه به جزئیات کار تولید، الزام الصاق برچسب اصالت، حتی به کالای تولید داخل را تصویب می‌کند. این کار، ضمن هزینه‌زا بودن، برای تولید نیز بی‌فایده است چراکه اصل این موضوع برای واردات کالای سلامت محور، طراحی شده است. از طرفی، اکنون برخی از قوانین قدیمی نیز بی‌حاصل و بی‌مصرف شده‌اند، مانند لزوم دریافت کارت بازرگانی.
به نظر نگارنده با وجود خیل عظیم سامانه‌های دولتی، مانند پورتال‌های مالیاتی و تأمین اجتماعی، اکنون هیچ لزومی ندارد که فرد یا شرکتی که نیاز به واردات مواد اولیه یا قصد صادرات تولیدات خود را دارد، کارت بازرگانی دریافت کند. چراکه امروزه در این سامانه‌ها می‌توان به شکل برخط، بدهی‌های مالیاتی یا تأمین اجتماعی یا سند فعال بودن و قانونی بودن شرکت یا مؤسسۀ تجاری را مشاهده کرد که خیلی به‌روزتر و برتر از کارت بازرگانی است که تنها در یک مقطع، این عدم بدهی‌ها را نشان می‌دهد. ضمناً اتاق بازرگانی و عضویت در آن، تاکنون هیچ فایده‌ای برای تولیدکنندۀ تجهیزات پزشکی نداشته است و در این اتاق، هرگز از حقوق آن، دفاعی نشده یا از این درآمد عظیم، تسهیلاتی به تولیدکنندۀ تجهیزات پزشکی، اختصاص نیافته است.
اخذ بی‌مورد کارت بازرگانی، می‌تواند برای تولیدکننده از چند صد میلیون تومان تا چند ده میلیارد تومان، هزینه در بر داشته باشد.
در کنار این موضوعات، ارگان‌هایی برای کنترل بیشتر دولت، هر از چند گاه، پورتال‌هایی را طراحی و شرکت‌های تولیدی را مجبور به استفاده از آن می‌کنند؛ مانند سامانۀ «تی تک» که تولیدکننده باید جزئیات تولید خود را برای هر کالای تولید شده در آن قرار دهد. این کار، غیر از اضافه کردن زمان تولید و دست و پنجه نرم کردن با اختلالات یک سامانۀ فراگیر برای شرکت‌ها هزینۀ ثبت هم به همراه دارد. کنترل بیشتر وزارت بهداشت هم تاکنون کمک خاصی به توزیع و دسترسی بیماران به ملزومات مورد نیاز، نکرده اما با ایجاد برخی اختلالات، مشکل‌زا نیز بوده است.
این هزینه‌ها به چه کسی جز تولیدکننده، فشار وارد کرده است؟ و در برابر این هزینه‌ها چه خدمت یا تسهیلاتی دریافت شده است؟ اگر این مخارج در قیمت مصوب، دیده شوند، فشار بیشتری بر بیمه‌ها و بیماران خواهیم داشت و اگر دیده نشوند، فشار بیشتری روی تولیدکننده، وارد کرده‌ایم.
بهتر است بیشتر این فرآیندها و عوارض بی‌موردِ مترتب بر تولید به تدریج حذف شوند تا مالیات بر درآمد، تنها مبلغی باشد که تولیدکننده، پرداخت می‌کند.
