سیستم ایمنی بدن ما بهطور طبیعی، پادتنها (آنتیبادیها) را به عنوان یک پاسخ دفاعی در برابر باکتریها و ویروسها تولید میکند. در مورد پیوند، پادتنها وقتی آمادۀ حمله به مهاجمان خارجیِ منجر به بیماری باشند، مفید هستند. اما پادتنها همچنین میتوانند برای حمله به بافت خارجی مانند کلیۀ پیوندی جدید، آماده باشند! بههمین دلیل، قبل از پیوند، واکنش پادتنهایی که به عنوان «پادتنهای آنتیژن ضد لکوسیت انسانی خاص اهداکننده» (آنتی HLA DSAs) شناخته میشوند، نسبت به بافتهای مختلف بدن، اندازهگیری میشوند. داشتن تعداد زیادی از پادتنهای گوناگون نسبت به انواع بافتهای مختلف، میتواند به این معنی باشد که درصورت دریافت پیوند از برخی اهداکنندگان کلیه، در معرض خطر رد شدن هستید. اگر پادتنهایی علیه اهداکنندۀ خاص کلیه دارید، کراس مچ (نتیجۀ آزمایش سازگاری خون) احتمالاً مثبت (واکنشی) خواهد بود، به این معنیکه پیوند با آن اهداکننده در معرض خطر رد شدن است.
برخی از سؤالات متداول درمورد پادتنها و پیوند:
پادتن، چگونه بهوجود میآید؟
هنگامیکه شما در معرض پروتئینهایی قرار میگیرید که شبیه به بافت بدن به نظر میرسند، پادتنهای ضد HLA، توسط سیستم ایمنی بدن، تشکیل میشوند. این مسأله معمولاً زمانی رخ میدهد که پیوند قبلی انجام شده باشد، بارداری اتفاق افتاده باشد یا انتقال خون صورت گرفته باشد. گاهی اوقات، علت تشکیل پادتن ضد HLA مشخص نیست. متأسفانه هنگامیکه پادتنهای ضد HLA داشته باشید، این پادتنها بهخودی خود از بین نمیروند. حذف پادتنها از بدن، دشوار است اگرچه درمانهای مختلفی در اینباره، امتحان شده است. سطح پادتن میتواند بهطور موقت در موقع عفونت، واکسیناسیون یا پیوند، افزایش یابد.
(پنل محاسبه شدۀ پادتن واکنشگر (cPRA)) چیست؟
پس از اندازهگیری پادتنهای شما، پزشک میتواند از آنها برای محاسبۀ PRA استفاده کند. cPRA درصد اهداکنندگانی را که یک گیرندۀ خاص با آنها ناسازگار است، تخمین میزند. به عبارت دیگر، این شاخص، به شما برآوردی از درصد کلیههای اهدایی میدهد که بدن شما احتمالاً در زمان پیوند آنها را رد میکند. cPRA در تخصیص پیوند کلیه و پانکراس استفاده میشود. بیماران با سطوح بالای cPRA برای پیوند در اولویت هستند زیرا یافتن اندامهای اهداکنندۀ سازگار در آن شرایط دشوارتر است. خبر خوب این است که اکثر بیمارانی که در انتظار پیوند کلیه هستند، سطوح پایین پادتنهای ضد HLA دارند.
اگر cPRA بالایی داشته باشید، چه گزینههایی وجود دارد؟
با اینکه درصورت داشتن سطوح بالایی از پادتنهای ضد HLA ممکن است زمان بیشتری طول بکشد تا پیوند انجام شود، امید خود را از دست ندهید. گزینههای زیادی برای بیماران با سطوح بالای پادتن، وجود دارد. اگر پادتن بالایی دارید، به دنبال یک مرکز تخصصی پیوند برای بررسی این گزینهها باشید.
اصطلاحات رایج در پیوند
پیوند کلیه با آزمایش سازگاری خون
Translation is too long to be saved
گاهی اوقات، سطح پادتنهایی که شما علیه اهداکنندۀ کلیه دارید بسیار پایین است. در این شرایط، وقتی خون شما و گلبولهای سفید اهداکننده با هم مخلوط میشوند، سازگار بودن خونی مشاهده میشود. در این حالت، انجام پیوند برای شما میتواند بسیار ایمن باشد و پیوند کلیۀ شما احتمالاً برای مدت طولانی، دوام خواهد داشت.
پیوند کلیه با ناسازگاری خون
گاهی اوقات، ممکن است پیوند با وجود ناسازگاری خون، انجام شود. در این مورد، شما پادتنهایی نسبت به اهداکنندۀ خود دارید اما این پیوند با احتیاط در یک مرکز تخصصی پیوند دارای تخصص در این زمینۀ خاص، انجام میگیرد که بیخطر است. برای انجام این نوع پیوند، ممکن است به درمانهای خاصی مانند پلاسمافرز و یا ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIG)، نیاز داشته باشید. اینها درمانهایی هستند که میتوانند پادتنها را حذف کنند. در بعضی شرایط، پیوند کلیه علیرغم ناسازگاری خون، گزینۀ بهتری نسبت به باقی ماندن در لیست انتظار اهداکنندۀ متوفی است.
آزمایشهای بالینی
درمانهای تجربی برای کاهش پادتن خاص اهداکننده و یا رد پیوند در برخی از مراکز پیوند، موجود است. مراکز پیوند با تمرکز ویژه و تخصصی در پیوند کلیه در شرایط ناسازگاری خونی، معمولاً جزئیاتی درمورد این آزمایشهای بالینی، ارائه میکنند.
دانستههای ما دربارۀ پادتن ضد HLA خاص اهداکنندگان و پیوند در شرایط ناسازگاری خونی، بهطور قابل توجهی در ۱۰ سال گذشته، افزایش یافته است و اکنون گزینههای بیشتری نسبت به قبل برای بیماران با پادتن بالا در دسترس است. محققان به تلاش سخت برای غلبه بر ممانعت پادتن برای پیوند موفقیتآمیز، ادامه میدهند. اگر به شما گفته شد که پادتن دارید، قبل از اینکه امیدتان را از دست بدهید که هرگز پیوند نخواهید شد، با یک نفرولوژیست پیوند یا جراح متخصص در این زمینه مشورت کنید.