با سلام و سپاس از اینکه وقت‌تان را در اختیار ماهنامۀ دیالیز قرار دادید، خواهشمندم ضمن معرفی خودتان درمورد سوابق تحصیلی و کاری و سِمت فعلی‌تان در شرکت «نوافارمد کیمیا» اجمالاً توضیح بفرمایید.
با عرض سلام. بنده، بیت‌الله ملکی هستم، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، مدیر کارخانه و مسئول فروش شرکت «نوافارمِد کیمیا»، تنها تولیدکنندۀ پودر بیکربنات سدیم مورد استفادۀ همودیالیز در خاورمیانه. هجده سال، سابقۀ کار در صنعت دارم و درحال حاضر هم چهار سال است که مفتخرم به همکاری با کنسرسیوم دیالیز ایران.
لطفاً یک توضیح اجمالی هم بفرمایید دربارۀ اهم فعالیت‌ها و تولیدات شرکت نوافارمد
شرکت «نوافارمد کیمیا» درحال حاضر در تولید دو دسته محصول، فعالیت دارد. اولین آن، تولید پودر بیکربنات سدیمِ مورد استفاده در همودیالیز است. البته پودر بیکربنات در دو گِرید، تولید می‌شود که عبارت است از گرید همودیالیز و گرید دارویی. در کنار تولید پودر بیکربنات سدیم، ما یک سبد تولیدی دیگر هم داریم که سبد محصولات ضدعفونی‌کننده است و درحال حاضر ۹ تا محصول مختلف در این حوزه، توسط شرکت نوافارمد، تولید می‌شود.
شما ارتباط تولیدات نوافارمد را با میزان خودکفایی کشور در تولید محصولات مرتبط و مورد نیاز برای دیالیز، چه‌طور می‌بینید؟
همانطور که پیش‌تر هم عرض کردم، ما تنها تولیدکنندۀ پودر بیکربنات همودیالیز در خاورمیانه هستیم که یکی از استراتژیک‌ترین محصولات است و همین موضوع، ارتباط قابل توجهی با مسئلۀ خودکفایی در محصولات مورد استفاده در دیالیز و صنایع پزشکی و بهداشتی در کشور دارد.
لطفاً دربارۀ پودر بیکربنات و کاربرد و اهمیت آن در همودیالیز، بیشتر توضیح بدهید
در همودیالیز، پودر بیکربنات سدیم، همان مادۀ مهمی است که در داخل کارتریج‌ها و بگ‌های مخصوص دیالیز ریخته می‌شود. از ترکیب پودر بیکربنات سدیم و محلول همودیالیز، کنسانترۀ دیالیز، تشکیل شده و وارد صافی همودیالیز می‌شود که نقش بسزایی در جذب مواد زائد از خون و تصفیۀ خون، دارد و در واقع بخش مهمی از عمل تصفیۀ خون، وابسته به وجود پودر بیکربنات سدیم است.
باتوجه به اینکه تا پیش از تولید پودر بیکربنات همودیالیز، توسط شرکت نوافارمد، کشور ما وارد‌کنندۀ این محصول بوده و حالا خوشبختانه ما در این حیطه به خودکفایی رسیده‌ایم آیا در زمینۀ صادرات این محصول به خارج از کشور هم پیشرفت‌هایی داشته‌ایم؟
ما از سال ۱۳۹۹ که تولید انبوه‌مان شروع شد، سعی کردیم محصولی که تولید می‌کنیم، منطبق با استانداردهای روز دنیا (فارماکوپه) باشد. در سال ۱۴۰۰ ، تصمیم بر این شد که ما در مسیر اخذ گواهینامۀ IPECK GMP اروپا حرکت کنیم. این گواهینامه، یکی از معتبرترین گواهینامه‌های مربوط به مواد اولیۀ دارویی اروپا و جهان است. ما با تلاش‌های تیم خوبی که در نوافارمد داشتیم و با کمک همکاران عزیز، توانستیم در همان سال ۱۴۰۰ یعنی در کمتر از دو سال پس از تولید، این گواهینامۀ معتبر را از کشور آلمان اخذ کنیم. اخذ گواهینامۀ IPECK GMP، سرآغازی شد برای ورود ما به مارکتینگ و بحث صادرات. این گواهینامه در حقیقت، هم تأییدیه‌ای بر کیفیت محصول ما شد و هم دلیل محکمی برای امکان ارسال این محصول به خارج از کشور.
در سال ۱۴۰۰ یعنی کمتر از دو سال پس از شروع تولید، گواهینامۀ معتبر
بر همین اساس در سال ۱۴۰۰ با یک شرکت در ترکیه، وارد مذاکره جهت عقد قرارداد صادرات و مارکتینگ شدیم. این شرکت ترکیه‌ای، زیر نظر یک کمپانی آلمانی، مشغول به‌کار است و تا پیش از اخذ قرارداد با ما پودر بیکربنات مورد نیازش را از شرکت سُلوِی با ۱۶۰ سال سابقه در تولید این محصول، خریداری می‌کرد ولی خوشبختانه ما در سال ۱۴۰۱ توانستیم اولین محمولۀ صادراتی‌مان را به کشور ترکیه و به این شرکت، ارسال کنیم و آن شرکت، ما را در کنار شرکت با سابقۀ سلوی جزو تأمین‌کننده‌های مواد اولیه‌اش قرار داد. شاید بتوان به جرأت گفت که این یکی از بزرگ‌ترین افتخارات برای شرکت نوافارمد و کنسرسیوم دیالیز ایران به‌شمار می‌رود که البته در این مسیر، راهنمایی‌های ریاست محترم هیأت مدیرۀ کنسرسیوم، جناب آقای دکتر حاجی‌پور، بسیار تأثیرگذار بوده.
در سال ۱۴۰۱ توانستیم اولین محمولۀ صادراتی‌مان را به کشور ترکیه ارسال کنیم.
صادرات پودر بیکربنات تولید شده توسط شرکت نوافارمد به ترکیه به ما قوت قلب داد تا به بحث گسترش صادرات این محصول به شرکت‌های دیگر و کشورهای دیگر هم بپردازیم و درحال حاضر به دو شرکت روسی هم صادرات بیکربنات سدیم داریم در هر دو گرید دیالیزی و دارویی. همچنین با کشورهای بلاروس، گرجستان، قزاقستان، ارمنستان و پاکستان هم درحال مذاکره هستیم تا انشالله فازهای بعدی صادرات بیکربنات را با این کشورها داشته باشیم. نکتۀ حائز اهمیت، این است که وقتی ما این مواد اولیه را ارسال کردیم، بازخوردی که از خریدارهای این محصول گرفتیم، هم از شرکت ترکیه‌ای و هم از شرکت‌های روس، درخواست مجدد بود که این معتبرترین تأیید کیفیت محصول و نشان‌دهندۀ قابلیت رقابت محصول تولیدی ما با محصولات شناخته شده و با کیفیت بالای جهانی با سال‌ها سابقه، است. این قطعاً باعث افتخار ماست و من امیدوارم که ما بتوانیم در این راه، همواره محکم و استوار قدم برداریم.
درمورد مزایای صادرات، لازم است به این نکته هم اشاره کنم که صادرات یک محصول درحقیقت معرفی آن محصول در سطح جهانی است که باعث ارز آوری به کشور می‌شود و درکنار اینها بستر رقابت با برندهای جهانی را فراهم می‌کند و مهم تر از همه، باعث می‌شود که ما به عنوان تولیدکننده، تلاش کنیم تا همیشه محصول‌مان را در بالاترین حد کیفیت بر اساس استانداردهای جهانی، نگه داریم و سعی ما بر این باشد که در کنار اینکه انتظار مشتری را به نحو احسن برآورده می‌کنیم، بتوانیم برابر با رقبا پیشرفت کنیم یا حتی تلاش مضاعف کنیم که از آنها پیشی بگیریم. این مهم، قطعاً مسئولیت گروه ما در کنسرسیوم و شرکت نوافارمد را بیشتر و سنگین‌تر می‌کند. همگی ما باهم همدل هستیم که این محصول را بیش از پیش، جهانی کنیم و آن را به عنوان یک محصول با کیفیت و کارآمد به کل دنیا بشناسانیم.
آیا در کنار صادرات پودر بیکربنات سدیم، برای محصولات ضدعفونی‌کنندۀ تولید شده توسط شرکت نوافارمد هم بحث صادرات وجود دارد؟
بله، ما درحال حاضر درمورد صادرات محصولات مختلف ضدعفونی‌کنندۀ تولیدشده توسط شرکت نوافارمد به کشورهای حوزۀ خلیج فارس درحال انجام مذاکراتی هستیم و به زودی، انشالله خبرهای خوبی دراین‌باره از سمت شرکت نوافارمد و کنسرسیوم، منتشر خواهد شد. همانطور که مستحضر هستید در کشورهای عربی و کشورهای حوزۀ خلیج فارس به دلیل کمبود آب، نیاز بیشتری به مواد ضدعفونی‌کننده، وجود دارد. بنابراین، محلول‌ها و محصولات ضدعفونی‌کننده، جنبۀ استراتژیک‌تری پیدا می‌کنند. برای همین هم ما به مراحل اولیۀ صادرات محصولات مذکور به این کشورها وارد شدیم و امیدواریم که در این مسیر هم اتفاقات خوب و موفقیت‌آمیزی را تجربه کنیم.
سبد محصولات ضدعفونی‌کننده در شرکت نوافارمد کیمیا شامل دو محلول ضدعفونی‌کنندۀ گرم، یکی محلول ضدعفونی کنندۀ دستگاه دیالیز با نام «سیتونُواکلین۵۰% » یا همان محلول «سیتریک۵۰%» که بیشتر برای دستگاه «بی‌بران» استفاده می‌شود و دیگری «سیتونواکلین۲۵%» است که بیشتر برای ضدعفونی دستگاه «گرمرو» استفاده می‌شود و محلول‌های ضدعفونی‌کنندۀ سرد، شامل «نواکلین» و «نواکلین‌پلاس» است که این دو محصول، بیشتر برای دستگاه «فرزینیوس» و «فرزینیوس‌کلاسیک»، استفاده می‌شوند و «اَسِتینوکلین۱۲%» هم برای دستگاه «GMS» استفاده می‌شود. در بحث ضدعفونی‌کننده‌های مکانی هم ما محصول اختصاصی «نُواسرف» را داریم که برای ضدعفونی کردن سطوح بیمارستانی و دستگاه‌های بیمارستانی، کاربرد دارد، همچنین برای دستگاه‌های اتاق عمل و ضدعفونی کردن اتاق‌های تمیز (درحال حاضر، شرکت‌های فارمد و فارمدپلاست که زیرمجموعۀ کنسرسیوم هستند هم برای ضدعفونی اتاق‌های تمیز‌شان از همین محصول، استفاده می‌کنند). محلول ضدعفونی‌کنندۀ دیگر، «دِنُوا» است که برای ضدعفونی کردن ابزارهای تخصصی دندان‌پزشکی و همچنین ابزارهای مورد استفاده در سالن‌های زیبایی، استفاده می‌شود. محلول «اِتوکسیژن» هم محصول دیگری است که برای ضدعفونی‌کردن دست و پوست بدن، کاربرد دارد و نهایتاً محلول ضدعفونی‌کنندۀ «نُواسِرج» که اختصاصاً برای ضدعفونیِ ابزارهای اتاق عمل به‌کار می‌رود.
هدف ما این است که سبد کلی محصولات ضدعفونی‌کنندۀ تولید شده در نوافارمد را به کشورهای حوزۀ خلیج فارس، ارائه کنیم اما اولویت ما در وهله‌های اول، صادرات محلول‌های ضدعفونی‌کنندۀ دستگاه‌های دیالیز است و بعد از آن محصولات دیگری که در حوزه‌‌های دیگر، مثل ضدعفونی سطوح بیمارستانی، اتاق‌های عمل و ابزارهای جراحی یا دندان‌پزشکی و سالن‌های زیبایی، کاربرد دارند.
ضمن عرض تبریک، بابت کسب این پیروزی‌های بزرگ در مسیر تولید بهینه و خودکفایی و در کنار آن صادرات موفق، سؤال این است که آیا تحریم‌های تشدید شده در سال‌های اخیر به تحکیم و تسریع تولید و صادرات محصولات شرکت نوافارمد کمک کرده یا به این روند، لطمه وارد ساخته است؟
به نظر من، تحریم‌ها برای ما بیشتر کمک‌کننده بود. چون ما را قوی‌تر کرد و ما توانستیم علمی را تولید کنیم که مورد نیاز بود. نوافارمد، همانطور که می‌دانید، یک شرکت دانش‌بنیان است و صفر تا صد راه‌اندازی این شرکت هم توسط متخصصان این شرکت و گروه نوافارمد با مدیریت جناب آقای مهندس مرتضوی، انجام شده و خوشبختانه در تهیۀ مواد اولیۀ مورد نیاز هم وابسته به خارج از ایران نبوده‌ایم و همۀ مواد اولیۀ مورد نیاز‌مان در داخل ایران، تولید می‌شود. محصول نهایی تولیدشده توسط شرکت نوافارمد، حاصل انجام آنالیزها و فرآیندهایی است که ما روی این مواد اولیه، انجام می‌دهیم.
اما درمورد صادرات، این تحریم‌ها تأثیرات منفی در پی داشته. در مسئلۀ صادرات، بحث انتقال پول و معامله و عقد قراردادهای مالی با شرکت‌های خارجی، مطرح است که این نقل و انتقالات ارزی به دلیل تحریم‌ها به سختی و با صرف زمان طولانی، انجام می‌شود. در زمان تحریم برای این انتقالات ارزی، بانک‌های محدودی وجود دارد و بعد از این انتقالات ارزی در داخل ایران هم بحث تبدیلات ارزی، مسئلۀ مهم دیگری است که وجود دارد.
تحریم‌ها برای ما بیشتر کمک‌کننده بود. چون ما را قوی‌تر کرد و ما توانستیم علمی را تولید کنیم که مورد نیاز بود.
در کل، می‌شود این‌طور جمع‌بندی کرد که تحریم‌ها علی‌رغم کمک شایانی که به قوی‌تر شدن تولید کرده باعث بروز مشکلاتی بر سر راه صادرات نیز شده است.
از نظر شما فارغ از اثرات تحریم، موانعی که به‌طور کلی بر سر راه تولید و به ثمر نشستن تلاش گروه نوافارمد، وجود داشت چه چیزهایی بود؟
می‌شود گفت که ما در مسیر تولید، هیچ حمایتی را از سمت ارگانهای دولتی نداشتیم. در بحث واردات، در آغاز کار، برای تعدادی از دستگاه‌هایی که واردکردن‌شان وابسته به همکاری و حمایت دولت و ارگانهای دولتی بود درباب مجوزهای لازم و ترخیص این دستگاه‌ها، مساعدت و حمایتی را که نیاز داشتیم دریافت نکردیم. در تأمین مواد اولیه هم دولت، کمک شایان توجهی به ما نمی‌کند و با وجود اینکه فعالیت ما مربوط به دیالیز و در زمینۀ پزشکی است برای ما سهمیه‌ای از تولیدات شرکت‌های تولیدکنندۀ مواد اولیه را به‌طور خاص، تخصیص نمی‌دهد. از طرفی، تعرفه‌های قیمتی مواد اولیه، هر روز دستخوش تغییر و افزایش است درحالی که این بسیار سخت است که ما هم متقابلاً بخواهیم در فواصل کوتاه، قیمت محصولات تولیدی خودمان را تغییر بدهیم. مسئلۀ مهم دیگر، این است که درحالی که ما داریم با افتخار، پودر بیکربنات تولید می‌کنیم، هنوز و به دلیل تعرفۀ پایین واردات، بعضاً واردات این محصول از سوی شرکت‌های دیگر، صورت می‌گیرد که این هم به نفع ما نیست چراکه در چنین وضعیتی، محصول بِرند خارجی با قیمتی برابر به دست مصرف‌کنندۀ داخلی می‌رسد و دیگر در مصرف‌کننده، انگیزه‌ای برای خرید و استفاده از محصول تولیدشده در داخل، باقی نمی‌ماند.
البته لازم به‌ذکر است که ما با وجود شرایط موجود، بازهم تأمین‌کنندۀ پودر بیکربنات سدیم برای دو شرکت قطب و اصلی در کشور که یکی کنسرسیوم دیالیز ایران و دیگری هلال‌احمر (سُها) است، هستیم.
آیا به نظر شما مضاف بر تغییر تعرفه‌های واردات، راه حل دیگری هم برای حل مشکلات و موانع موجود، وجود دارد؟
از نظر بنده، بحث تعرفه شاید تاحدی از بروز مشکلات، جلوگیری کند ولی حمایت از تولید، حمایت از تولیدکننده و در کل حمایت از این فرآیند، می‌تواند خیلی راه‌گشاتر باشد و اگر حمایت اولیه با وضع تعرفۀ درست، تولید و تولیدکننده را به جایگاه اصلی و شایستۀ خود برساند در آن‌صورت حتی اگر درهای گمرک، بدون هیچ محدودیتی هم به روی واردات باز بشود، دیگر مبادرت به واردات برای واردکننده به‌صرفه نخواهد بود و این مشکل، خود‌به‌خود حل خواهد شد.
از نظر من، حمایت بیشتر متولیان امر از ما به‌عنوان تولیدکنندۀ داخلی، می‌تواند ما را در مسیر تأمین صددرصدی پودربیکربنات در داخل کشور به توفیق برساند.
اگر حمایت اولیه با وضع تعرفۀ درست، تولید و تولیدکننده را به جایگاه اصلی و شایستۀ خود برساند در آن‌صورت حتی اگر درهای گمرک، بدون هیچ محدودیتی هم به روی واردات باز بشود، دیگر مبادرت به واردات برای واردکننده به‌صرفه نخواهد بود و این مشکل، خود‌به‌خود حل خواهد شد.
جناب آقای مهندس، فرمودید که دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد هستید. آیا درس خواندن و به موازات آن کار کردن، سخت نیست؟
خوشبختانه در داخل کنسرسیوم، نه.
بستر آماده و حمایتی که از تحصیل و کسب دانش در کنسرسیوم دیالیز ایران وجود دارد، باعث می‌شود امکان و انگیزۀ لازم برای افراد در مسیر کسب دانش و ادامۀ تحصیل به‌وجود بیاید. من درحال حاضر، دانشجو بودنم را مدیون کنسرسیوم دیالیز هستم. زیرا همیشه دوست داشتم هم اطلاعات علمی خود را به‌روز کنم و هم بتوانم از علمی که کسب می‌کنم در کار و حرفۀ خودم بهره ببرم تا به این ترتیب، بتوانم ذره‌ای از حمایتی که از من شده را پاسخ‌گو باشم. هیچ مانعی وجود نداشته چه بسا حمایت خوبی هم از من درباب این موضوع شده و من توانسته‌ام در سایۀ حمایت‌های اعضای محترم هیأت مدیرۀ محترم کنسرسیوم در کنار اشتغال به کار، ادامه تحصیل بدهم و دانش خودم را در زمینه‌های مرتبط با کارم بالا ببرم. موضوع اصلی، این است که من و هر فرد دیگری در کنسرسیوم، قطعاً مشکلات و مشغله‌های مربوط به کار و زندگی خود را داریم و اگر یک حمایت مضاعف در مسیر اشتغال به تحصیل، توامان با انجام کار برای ما وجود نداشته باشد، مشغله‌های شخصی، مجال پرداختن به تحصیل را به ما نمی‌دهد. حمایت کنسرسیوم در مسیر دانش‌افزایی و پرداختن به تحصیلات در شخص من، انگیزۀ بسزایی ایجاد کرده چون این باور را به من داده که مدیران این مجموعه، جایگاه ارزشمند و بالایی را برای پیشرفت‌های علمی و تحصیلی، قائل هستند.
مثلاً جناب آقای مهندس مرتضوی، همکاری بسیار زیادی با من در این زمینه داشتند تا من بتوانم شرایط مساعدی برای انجام کارهای محوله و همچنین برای تحصیل در حین کار داشته باشم.
در طول این سال‌های فعالیت در کنسرسیوم، خاطره یا خاطراتی دارید که دوست داشته باشید تعریف کنید؟
همانطور که پیش‌تر هم عرض کردم، شرکت نوافارمد، یک شرکت دانش‌بنیان است و در ابتدای امر، کسی نبود که این علم را به ما ارائه کند و از ما بخواهد که براساس آن کار را شروع کنیم. بنابراین از لحظه‌ای که ما وارد این مجموعه شدیم و استارت تولید را زدیم تا به امروز که پروسۀ تولید به‌صورت منظم، پیش رفته، همۀ لحظه‌ها برای ما خاطره بوده و زیبا‌ترین خاطره، همین بوده که ما توانستیم پله‌های ترقی را طی کنیم. هر زمان که من به عقب برمی‌گردم، مثلاً فکر می‌کنم به سال ۱۳۹۹ یا سال ۱۴۰۰ می‌بینم که چه‌قدر طی کردن مراحل برای رسیدن به جایگاهی که الان در آن هستیم، سخت بوده. مواردی مثل شناسایی و رفع گلوگاه‌های تولید، هندل کردن فرآیندها و روند کار، رعایت استانداردها و تلاش برای ارتقاء کیفیت محصول، طبق این استانداردها، همه در زمان وقوع، سخت بوده اما حالا که خاطرات را مرور می‌کنم، می‌بینم در عین حال چه‌قدر شیرین بوده و فکر می‌کنم قشنگ‌ترین خاطرۀ جمعی ما این بوده که توانسته‌ایم این فرآیند را با موفقیت به جایگاه فعلی برسانیم.
اما اگر بخواهم یک خاطرۀ خوب شخصی را هم بیان کنم باید عرض کنم که سال گذشته برای انجام نظرسنجی دربارۀ کیفیت و کارایی محصولات ضدعفونی‌کنندۀ تولید شرکت نوافارمد کیمیا به شهر مشهد رفته بودم و طی بازدید از چندین مرکز دیالیز، وقتی می‌دیدم پودر تولید شده توسط ما داخل کارتریج درحال استفاده شدن برای بیماران است و محلول ضدعفونی‌کنندۀ ما برای ضدعفونی کردن دستگاه دیالیز، مورد استفاده قرار می‌گیرد، به من، حس غرور و افتخار بالایی دست داد و با دیدن بیمارانی که محصولات تولیدی ما را برای درمان، مورد استفاده قرار می‌دادند با خودم گفتم خدا را شکر که در جایی هستم و کاری را انجام می‌دهم که مستقیماً با درمان بیماران در ارتباط است و من هم می‌توانم سهم هرچند کوچکی در بهبود حال بیماران داشته باشم. در کنار خاطرات مشترکی که با بقیه دارم، این خاطره، یکی از شیرین‌ترین خاطرات شخصی من است که باعث شد ایمان، تصمیم و قوت قلب من برای اینکه جدی‌تر در این حوزه، تلاش و فعالیت داشته باشم، تشدید شود.
آیا برای مدیران شرکت نوافارمد یا مدیران کنسرسیوم دیالیز ایران، پیام یا صحبتی دارید که دوست داشته باشید از طریق انعکاس در ماهنامه به سمع و نظر ایشان برسد؟
من در مقام شاگردی مدیران فرهیخته و با سابقۀ شرکت نوافارمد و کنسرسیوم دیالیز ایران هستم ولی می‌خواهم از همین‌جا خدمت این بزرگواران عرض کنم، ما در شرکت نوافارمد کیمیا موفق شدیم فعل خواستن و توانستن را به معنای واقعی به عمل در بیاوریم و امیدوارم این عزیزان و اساتید هم همچنان ما را با انرژی‌ها، پشتیبانی‌ها، حمایت‌ها و همدلی‌های‌شان، بیش از پیش مورد عنایت قرار بدهند و باعث استحکام روز افزون ما در این مسیر بشوند. متقابلاً این را هم اعلام می‌کنم که کلیۀ کارکنان و اعضای مشغول در تیم بزرگ نوافارمد، تمام تلاش‌شان را خواهند کرد تا شرکت نوافارمد به شایسته‌ترین جایگاه خودش در سطح ملی و بین‌المللی برسد.
جناب آقای مهندس ملکی، من از طرف خودم و یک‌یک دست‌اندرکاران ماهنامۀ دیالیز، بابت این مصاحبۀ صمیمانه و فرصتی که در اختیار ما قرار دادید سپاسگزارم. در پایان، اگر نکتۀ قابل ذکری دارید بفرمایید.
من هم تشکر می‌کنم که شما وقت گذاشتید و این مصاحبه را ترتیب دادید. باعث افتخار است که من هم به عنوان قطرۀ کوچکی در دریای پهناور کنسرسیوم دیالیز ایران، سهمی در بهبود حال بیماران دیالیزی هم در داخل کشور و هم خارج از آن دارم. از همین‌جا برای تمام بیماران به‌ویژه بیماران دیالیزی، آرزوی سلامتی می‌کنم و انشالله روزی برسد که هیچ بیمار دیالیزی در کل جهان، وجود نداشته باشد و ما هم متعهد می‌شویم که در جبهۀ تلاش برای نیل به این آرزوی بزرگ، هر روز پی‌گیرتر و مصمم‌تر باشیم.
